29 maart 2024

Corona Draaikolk/Messier 51 Souvenir

In maart 2020 kwam ik door de corona-crisis en bijzondere omstandigheden in mijn omgeving ongepland twee weken achter elkaar in Valthe terecht, waar ik mijn sterrenwachtje met afroldak heb staan. Het was in die paar weken prachtig helder weer en rond Nieuwe Maan. Bovendien bleven bijna alle  vliegtuigen aan de grond en ging de industrie in Europa op halve kracht, wegverkeer werd geminimaliseerd. Gevolg: een staalblauwe lucht overdag en een schitterende sterrenhemel ’s nachts. Collega-blogger Jan Brandt schreef vandaag ook al wat voor bijzonder astro-vriendelijke periode dit is. Elk nadeel heb z’n voordeel.

Een eerste avond/nacht was niet zo succesvol. Het waaide het hard en de routine om alles goed in te stellen was een beetje weg. Ik had maandenlang niet gefotografeerd! Maar de avonden/nachten erna liep alles op rolletjes.

Eén van de objecten op mijn programma was spiraal-melkwegstelsel Messier 51, oftewel de draaikolknevel. M51 is een object dat elke astrofotograaf in z’n vitrine-kast wil hebben. Het is een soort Eiffeltoren. Het object is een icoon. M51 siert menig voorkant van astro-boeken en -bladen. Het object is op Astroblogs ook vaker langsgekomen en natuurlijk heb ik ‘m eerder op de gevoelige plaat/chip vastgelegd. Maar het is als bij een goede vriend: die herbezoek je eens in de zoveel tijd. En die anderhalve meter afstand is geen probleem hier 🙂

M51

Messier 51 als coronatijd-souvenir

Ik moet zeggen dat ik bijzonder tevreden ben met het resultaat. Mijn beste astrofoto tot nu toe!

Charles Messier ontdekte M51 in het jaar 1773 en beschreef het als een zwakke nevel zonder sterren. De Ierse astronoom Lord Rosse zag in 1845 voor het eerst het spiraalvormige patroon. Lange tijd werd gespeculeerd dat het een zonnestelsel in wording was. Deze misvatting duurde tot 1923 toen werd ingezien dat het sterrenstelsel betreft buiten onze eigen Melkweg, op grote afstand en met gigantisch veel sterren. De moderne cijfers: M51 staat 23 miljoen lichtjaar ver weg en bevat 160 miljard zon’s massa’s.

Er staat een bijzondere bijvangst op de foto die ik ken van opnames van andere amateurs. Eén ielig stippie van magnitude 20 is quasar SDSS J133004.71+472301.0 op 11 miljard(!!) lichtjaar (de roodverschuiving heeft waarde z=2,9). Het licht van deze quasar dat de paar pixels op mijn camera heeft beroerd is dus 11 miljard jaar geleden vertrokken. Toen waren er nog geen virussen op Aarde. Sterker nog, de Zon en Aarde waren zelf in nog geen velden of wegen te bekennen! Na vertrek van het licht van de quasar naar mijn camera zou het nog 6 miljard jaar duren voordat de Zon en Aarde zouden ontstaan door een lokale gravitationele ineenstorting binnen een moleculaire gaswolk in onze Melkweg. Laat dat maar eens bezinken als je naar onderstaand plaatje kijkt (dat voor de duidelijkheid ‘negatief’ is weergegeven).


Voor de liefhebber de technische gegevens van de totstandkoming van de foto:

Object: M51
Telescoop: 10inch Newton (Orion Optics CT) (werkt op F/5 in combinatie met de coma corrector)
Coma Corrector HR Explore Scientific
Camera: Atik383L CCD mono gekoeld tot -20C
Filters: Astrodon gen 2 LRGB E-serie en H-alpha(5mm)
Starlight Xpress USB Filterwiel
Starlight Xpress Lodestar X2 autoguider
Starlight Xpress Slimline Off-Axis Guider
Gemini41 montering met FS2 besturing
Capturing/guiding software: Maxim DL v5
Belichting: L:40x300s Ha:28x600s RGB:21x150s op bin2.
Dus LRGB totaal 6uur, Ha totaal: 4,6 uur. Verdeeld over meerdere nachten eind maart 2020

Nabewerking:
Calibratie (flats en bias), registratie, integratie, stretchen, LRGB-combinatie met PixInsigh 1.8
HiPassfilter en H-Alpha combinatie met Photoshop PS2

Bijna allemaal  apparatuur en software die ik al vele jaren in bezit heb.

Share

Comments

  1. Een geweldig mooie opname, Paul.

  2. Ik meet met mijn duimstok 31 miljoen lichtjaar @Jan 🙂 mooi plaatje!

  3. Echt een sublieme foto Paul! En dan ook nog eens een quasar op de foto, heel mooi. Werkelijk opvallend dat we sinds het begin van de quanrantaine door het coronavirus zoveel heldere luchten hebben. Net zoals Jan Brandt een blogje eerder liet zien zijn deze astrofoto’s daar een mooie spin-off van. 😀

  4. Johan B. zegt

    Mijn favoriet is Messier 106. Ik deze als bureablad achtergrond.

  5. jan brandt zegt

    Ha die PP…produktieve Paultje….dazzz een heul mooi ploatje!! Yep…laten we ter compensatie van het nadeel inderdaad maar (nog even??) lekker doorgaan met het genieten van het astronomische voordeel…oh..enne…die “high z-bijvangst” is bijna net zo mooi als het eigenlijk onderwerp!! encore…encore!!

Speak Your Mind

*