29 maart 2024

Yep, de voorjaarsluchten zijn uitzonderlijk blauw

Credit: Jplenio/Pixabay.

We hadden al het gevoel dat de luchten de afgelopen tijd erg blauw waren, maar dat blijkt echt zo te zijn. Het KNMI houdt dat in de gaten en ze hebben er zelfs een nieuwe, experimentele methode voor bedacht om het te meten. Wat blijkt: de ‘blauwste dag’ was 22 maart, gevolgd door 31 maart. De geringe aanwezigheid van vliegtuigstrepen en minder luchtvervuiling hebben deze zeer blauwe luchten mogelijk gemaakt.

Waarom is de hemel eigenlijk blauw? Het was Lord Rayleigh – eigenlijk John William Strutt (1842-1919), de derde baron van Rayleigh – die het antwoord gaf op de vraag waarom de lucht eigenlijk blauw is. Het komt volgens hem door de verstrooiing van licht door deeltjes die kleiner zijn dan de golflengte van het licht. De hoeveelheid Rayleighverstrooiing – zoals het wordt genoemd – voor een lichtstraal is afhankelijk van de grootte van de deeltjes en de golflengte van het licht.

Voorstelling van de Rayleigh verstrooiing. Credit: C3.

De golflengte-afhankelijkheid is bijzonder sterk: de hoeveelheid verstrooid licht is omgekeerd evenredig met de vierde macht van de golflengte. Die sterke afhankelijkheid van de golflengte zorgt ervoor dat blauw licht veel meer wordt verstrooid dan rood licht: blauw licht heeft een golflengte die ongeveer twee keer zo kort is als rood licht, en blauw licht wordt daardoor 2 tot de macht 4 is 16 keer zo goed verstrooid. De atmosfeer verstrooit het licht naar alle kanten en geeft de zachtblauwe kleur – ehhh.. nu dus de strakblauwe luchten – behalve waar men de zon direct ziet.

Het KNMI meet sinds 2005 in Cabauw (20 kilometer ten zuidwesten van De Bilt) de zonnestraling in het kader van het wereldwijde Baseline Surface Radiation Network (BSRN). In Cabauw worden ook frequent beelden van de hemel gemaakt met een sky imager (een naar boven gerichte camera met een fish eye lens). In de afgelopen periode was 22 maart, kort na het begin van de coronamaatregelen, een zeer mooie dag met een diepblauwe hemel. De zonnestralingswaarnemingen in Cabauw laten zeer weinig variabiliteit zien en zijn zo ‘glad’ als we zelden zien. Foto’s en meer info over de metingen vind je in de bron: KNMI.

Share

Speak Your Mind

*