29 maart 2024

Vergeleken met andere sterren lijkt de zon een ’tamme’ ster te zijn

De variatie van de lichtkracht van de zon vergelijken met die van ster KIC 7849521. Credit: MPS / hormesdesign.de

Onderzoek aan 369 sterren, die qua eigenschappen zoals rotatieperiode, massa en lichtsterkte op de zon lijken, heeft laten zien dat de zon een ’tamme’ ster lijkt te zijn, een tikkeltje saaie ster eigenlijk. We houden de zon sinds 1610 – het jaar dat de telescoop voor ’t eerst werd gebruikt om astronomische waarnemingen te doen – goed in de gaten en vanaf dat moment kennen we de activiteit van de zon, weergegeven door z’n zonnevlekken. Nou is die 410 jaar sindsdien maar een fractie van de leeftijd van de zon, die ruim 4,5 miljard jaar oud is. Boomringen en ijsboringen geven ons inzicht in de laatste 9000 jaar van zonneactiviteit, maar het blijft een knipoog in de leeftijd van de zon. Vandaar dat onderzoek aan andere sterren ons meer kan vertellen over de geschiedenis van de zon en hoe ‘ie zich in het verleden gedroeg. Timo Reinhold (Max Planck Institute for Solar System Research) en z’n team bestudeerden daarom de gegevens van NASA’s Kepler Space Telescope en van ESA’s Gaia ruimtetelescoop en daarbij keken ze met name naar de rotatieperiode van andere sterren. De rotatie van sterren houdt hun magnetisch veld in stand en dat is oop haar beurt weer de drijvende kracht achter de activiteit van sterren. De zon roteert gemiddeld in 24,5 dagen om haar as en de onderzochtte sterren hadden een rotatie tussen 20 en 30 dagen. Wat blijkt: in de periode van 2009 t/m 2013 variëerde de straling van de zon slechts 0,07%, die van de 369 andere sterren met dezelfde rotatieperiode was met 0,35% vijf keer zo sterk! Hieronder twee animaties waarin de variatie in de lichtsterkte van de zon en van ster KIC 7849521 te zien zijn.

Het vreemde is dat er naast de groep van 369 sterren nog een grotere groep bestudeerd is, van zo’n 2500 sterren, waarvan de rotatieperiode niet bekend is. Daaruit kwam naar voren dat de fluctuatie van deze sterren ook beduidend minder is dan die van de 369 sterren. Dat zou kunnen betekenen dat er een verschil is tussen beide groepen sterren. Maar het kan ook zijn dat onze zon de afgelopen honderden of duizenden jaren toevallig een erg rustige fase heeft doorgemaakt en dat ‘ie ergens in de toekomst weer erg actief gaat worden. Laten we hopen dat dat nog eventjes uitblijft, kunnen we nu net niet hebben. Vandaag verschijnt er over de studie dit vakartikel in Science Magazine. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*