Site pictogram Astroblogs

Wellicht is voor het eerst een snelle radioflits waargenomen IN het Melkwegstelsel

Impressie van een magnetar. Credit:
ESO/L. Calçada

Tot nu toe waren alle snelle radioflitsen (Engels: Fast Radiobursts, FRB’s) die zijn waargenomen afkomstig van buiten het Melkwegstelsel, 111 stuks volgens deze catalogus. Maar het zou kunnen dat er recent ook voor het eerst eentje is waargenomen in ons Melkwegstelsel. Op 28 april om 16u:34m:33s Nederlandse tijd zag de Canadese radiotelescoop CHIME (‘Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment’) een zeer kortstondige uitbarsting van radiostraling. Die kwam vanuit de richting van de een welbekende gammabron, SGR 1935+2154 (SGR staat voor ‘soft gamma repeater’). Dat is vermoedelijk een magnetar, een snel ronddraaiende neutronenster met een zeer krachtig magnetisch veld. SGR 1935+2154 staat 30.000 lichtjaar van ons vandaan in de richting van het sterrenbeeld Vosje (Vulpecula).

Op 27 april, dus een dag voor de radiouitbarsting, was al gezien dat SGR 1935+2154 gamma- en röntgenstraling begon uit te stoten, waargenomen door zeven instrumenten, waaronder de Swift en Agile ruimtetelescopen en NICER, dat verbonden is aan het ISS (zie de tweet hierboven over die waarneming). En toen zag CHIME de snelle radioflits een dag later, weliswaar aan de rand van z’n beeldveld – zeg maar in z’n ooghoek – hieronder de waarneming, die twee korte pieken van 5 milliseconde breed vertoont, 30 milliseconde na elkaar .

Credit: Paul Scholz/CHIME.

Met een sterkte van meer dan 1,5 miljoen Jansky per milliseconde was de uitbarsting sterk genoeg om ook vanuit een ander sterrenstelsel waargenomen te kunnen worden. Maar vergeleken met andere snelle radioflitsers was de FRB van SGR 1935+2154 zwak. De uitbarsting was ook gezien met de STARE2 survey. Hieronder een tweet met daarin aangegeven de uitbarsting SGR 1935+2154, die qua sterkte aan de onderkant zit van de groep FRB’s.

Op 3 mei j.l. werd vervolgens nog een korte en sterk gepolariseerde radiouitbarsting waargenomen van SGR 1935+2154 met FAST, de 500 meter radiotelecoop in China, de grootste enkelvoudige radiotelescoop ter wereld, die onlangs in gebruik is genomen – hieronder zie je die uitbarsting in beeld.

Credit: C.F. Zhang et al.

Of de uitbarsting van SGR 1935+2154 ook echt een snelle radioflitser is moet nog worden bevestigd. Zoals gezegd was ‘ie – voor Melkwegbegrippen weliswaar krachtig – voor FRB’s in andere sterrenstelsels een zwakke broeder. Onderzoek moet uitwijzen of het er echt eentje was en of ‘ie ook door een magnetar is uitgezonden. De theorie zegt dat magnetars FRB’s kunnen produceren als door de interactie van hun magnetische veld en zwaartekrachtsveld een soort van sterbeving plaatsvindt en er een stoot radiogolven wordt uitgezonden. Tot nu toe waren alle FRB’s te ver weg om daar precies achter te komen, dus als SGR 1935+2154 echt een snelle radioflits heeft uitgezonden is dat een unieke situatie, die de sterrenkundigen te gelegenheid biedt er eentje van dichtbij te onderzoeken. Bron: Sciencealert.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten