Simultane waarnemingen van Hubble (HST) en Gemini van de grote Rode Vlek, gedaan op 1 april 2018. Credits: NASA, ESA, and M.H. Wong (UC Berkeley) and team
Gebruikmakend van twee telescopen bij de aarde – de Hubble ruimtetelescoop en de Gemini telescoop op Hawaï – en de ruimteverkenner Juno bij Jupiter hebben onderzoekers tegelijk waarnemingen gedaan aan diens atmosfeer, met bijzondere aandacht voor de Grote Rode Vlek, de gigantische storm op Jupiter, die daar al eeuwenlang woedt. Met Hubble en Gemini is in verschillende golflengtes naar de Grote Rode Vlek gekeken en vanuit z’n baan bij Jupiter heeft Juno daar close-up opnames van gemaakt. Stormen op aarde kunnen enorm zijn, maar op Jupiter is alles een graadje sterker. Donderkoppen van onweersbuien kunnen op Jupiter tot een hoogte van 65 km komen, zo’n vijf keer hoger dan aardse stormen. En de bliksemflitsen op Jupiter kunnen wel drie keer zo krachtig zijn als aardse bliksems.
Boven: de waarnemingen aan de wolkenstructuren op Jupiter. Onder: de interpretatie van de wolkenstructuren en atmosferische circulatie. Credits: NASA, ESA, M.H. Wong (UC Berkeley), A. James and M.W. Carruthers (STScI), and S. Brown (JPL)
De baan van Juno is elliptisch en iedere 53 dagen vliegt ‘ie zeer dicht over het oppervlak van Jupiter. Met z’n microgolf radiometer kan ‘ie diep in de atmosfeer van Jupiter ‘kijken’.
Door de simultane waarnemingen van de bliksems met Juno, Huble en Gemini hebben de onderzoekers kunnen aantonen dat blikseminslagen gepaard gaan met een drievoudige combinatie van wolkenstructuren:
- er zijn diepe wolken van waterdamp
- hoge convectieve zuilen veroorzaakt door opwelling van vochtige lucht (zeg Joviaanse donderkoppen)
- heldere gebieden vermoedelijk veroorzaakt door neerwaartse opwarming van drogere lucht buiten de convectieve zuilen, een soort valwinden.
De Hubble-gegevens tonen de hoogte van de dichte wolken in de convectieve zuilen, evenals de diepte van diepe waterwolken. Die blijken wel vijf keer hoger te kunnen worden dan donderkoppen op aarde.
Verder heeft men onderzoek gedaan naar donkere vlekken in de Grote Rode Vlek die regelmatig verschijnen, na verloop van tijd van vorm veranderen en dan weer verdwijnen. Uit eerdere waarnemingen was niet duidelijk of deze worden veroorzaakt door een mysterieus donkergekleurd materiaal in de hoge wolkenlaag, of dat het gaten in de hoge wolken zijn – vensters in een diepere, donkerdere laag eronder. Nu blijkt door de simultane waarnemingen dat de gebieden die donker zijn in zichtbaar licht zijn erg helder in zijn in infrarood, wat aangeeft dat het in feite gaten zijn in de wolkenlaag. Een vakartikel over de waarnemingen verscheen vorige maand in the Astrophysical Journal Supplement series. Bron: NASA.
Speak Your Mind