Het maantje Deimos. Credit: https://solarsystem.nasa.gov/moons/mars-moons/deimos/in-depth/
Op basis van berekeningen aan de baan van de kleine maan Deimos van Mars hebben wetenschappers van het SETI Instituut en de Purdue Universiteit ontdekt dat Mars miljarden jaren geleden wellicht dunne ringen heeft gehad. Mars heeft twee kleine manen, Phobos en Deimos, die in 1877 werden ontdekt. Over de herkomst van de twee maantjes van Mars was lang de gedachte dat het twee ingevangen planetoïden zijn. Maar dan is het vreemd dat ze beiden een baan hebben die ruwweg in het evenaarsvlak van Mars liggen, met de baan van Deimos iets afwijkend, zo’n twee graden verschil. Enkele jaren geleden werd door David Minton en Andrew Hesselbrock (Purdue University) ontdekt dat Phobos, het maantje dat het dichtste bij Mars ligt, in hoogte verliest en steeds dichter bij Mars komt. Dat betekent dat Phobos op een gegeven moment door de getijdewerking zal uiteenvallen tot kleine brokstukken en dat die broksstukken dan een ring zullen vormen om Mars. Uit dat puin in de ring zou dan vervolgens weer een nieuwe, kleinere maan kunnen ontstaan. En dat zou dan volgens Minton en Hesselbrock een cyclisch gebeuren zijn, dat al miljarden jaren aan de gang is: telkens breekt een maan in stukken en vormt een ring van puin, waaruit dan weer een kleinere maan ontstaat.
Een impressie van ringen om Mars. Credit: Purdue University
Een team onder leiding van Matija Cuk (SETI Institute) heeft daar nu verder naar gekeken en ontdekt dat er een verband is tussen die cyclische maantjes en de baan van Deimos. Nieuw gevormde maantjes zouden namelijk eerst een grotere afstand tot Mars krijgen. En dat zou dan weer in een baanresonantie met Deimos komen, waarbij de omlooptijd van Deimos dan precies drie keer die van de andere maan is. En daar heeft Deimos dan z’n iets afwijkende baan met een ’tilt’ van twee graden aan te danken. De cyclische maanvorming begon ongeveer drie miljard jaar geleden met de ‘grootouder’ van Phobos, die ongeveer twintig keer zo groot moet zijn geweest als Phobos. Toen die door Mars aan gruzelementen werd getrokken kreeg Mars voor de eerste keer ringen, waaruit een kind werd ‘geboren’. En daar is Phobos weer een kind van, die is dus van de derde generatie. Phobos is dus mogelijk veel jonger dan Deimos, zo’n 200 miljoen jaar voor Phobos, tegenover een ouderdom van miljarden jaren voor Deimos. De Japanse ruimtevaartorganisatie JAXA wil in de toekomst een lander naar Phobos sturen en die moet daar ter plekke onderzoek gaan doen naar de herkomst en samenstelling van de kleine maan. Hier het vakartikel van Cuk et al., te verschijnen in Astrophysical Journal Letters. Bron: SETI.
Speak Your Mind