28 maart 2024

Sterrenkundigen vinden met de VLA een ‘hete corino’, verborgen achter stof

Links de situatie zoals ALMA ‘m zag, maar één hete corino. Rechts zoals de VLA ‘m zag, twee hete corino’s. Credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met behulp van de Karl G. Jansky Very Large Array (VLA), een serie grote radiotelescopen in de VS, een ‘hete corino’ te ontdekken, die zich schuilhield achter een dikke wolk stof. Hete corino’s werden voor het eerst ontdekt in 2003 en inmiddels zijn er ongeveer een dozijn van bekend. Het zijn jonge protosterren, die omgeven zijn door hete wolken verrijkt met interstellaire complexe organische moleculen (iCOM’s). Dergelijke moleculen kunnen combineren tot prebiotische moleculen en die kunnen op hun beurt weer leiden tot de eerste stappen op weg naar leven – in theorie tenminste. Hete corino’s zijn ongeveer zo groot als ons zonnestelsel en ook al zou je ’t aan de naam niet zeggen, maar naar aardse begrippen zijn ze vrij koud. De meeste hete corino’s zijn te vinden bij dubbelsterren, maar het vreemde is dat in sommigen daarvan één ster wel een hete corino om zich heen had en de ander niet. De vraag was of dat echt zo was of dat er meer aan de hand was. Dat laatste blijkt nu het geval te zijn. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Cecilia Ceccarelli (Institute for Planetary Sciences and Astrophysics at the University of Grenoble) heeft gekeken naar de dubbelster NGC 1333 IRAS 4A, duizend lichtjaar hier vandaan, waarvan component 4A2 zich bevindt in een hete corino en component 4A1 niet – tenminste, zo leek het.

Credit: M. Simone, C. Ceccarelli, C. Codella, et. al.

Met onder andere de ALMA telescopen was gekeken naar IRAS 4A, maar die zag alleen bij 4A2 een hete wolk vol iCOM’s, niet bij 4A1. Maar met de VLA, die bij langere golflengtes kijkt dan ALMA, zag men wel iets bij 4A1: er was emissie van methanol (CH3OH), een soort alcohol, die typisch is voor iCOM’s in hete corino’s (zie de afbeelding hierboven). Dat de VLA deze wel zag en ALMA niet komt door de dichte stofwolken die IRAS 4A1 omhullen en waar alleen de ‘radio-ogen’ van de VLA doorheen kunnen turen. Hier het vakartikel over de waarnemingen aan IRAS 4A, verschenen op 8 juni in de Astrophysical Journal Letters. Bron: NRAO.

Share

Comments

  1. Obelix zegt

    Quote: “…er was emissie van ethanol (CH3OH), een soort alcohol, …”

    Correctie: ” er was emissie van methanol (CH3OH), een soort alcohol, …”

Speak Your Mind

*