20 april 2024

Spektr-RG voltooit in half jaar zijn eerste all-sky survey

De ART-XC ruimtelescoop van het Spektr-RG observatorium heeft zijn allereerste all-sky onderzoek in harde röntgenstraling voltooid. De missie Spektr-RG is een gezamenlijk project van Roscosmos en de Duitse ruimtevaartorganisatie DLR (Deutsche Luft- und Raumfahrtgesellschaft) in het kader van het Federal Space Program of Russia in opdracht van de Russische Academie van Wetenschappen. Spektr-RG werd ontwikkeld door NPO Lavochkin, en gelanceerd vanaf het Baikonoer Cosmodroom in Kazachstan op 13 juli 2019. In de verklaring van Mikhail Pavlinsky, directeur van het ruimtevaartinstituut van de Russische Academie van Wetenschappen en projectleider van Spektr-RG werd verder vermeld dat de gehele scan van het hemelgewelf een half jaar in beslag nam zoals men reeds verwacht had.

Spektr-RG credits; The Planetary Society

De ART-XC telescoop scande het hemelgewelf in harde röntgenstraling* van 8 december 2019 tot 10 juni 2020. De telescoop heeft alle fenomenen in het energiebereik van 4-12 kilo-elektronvolt (keV) geregistreerd. Mikhail Pavlinsky, projectleider van Spektr-RG zei dat de all-sky-kaart met een vergelijkbare resolutie 30 jaar geleden door het Duitse observatorium ROSAT in zachte röntgenbeelden was gemaakt. Andere all-sky harde X-ray-kaarten hebben een veel slechtere resolutie dan de kaart die is opgesteld door het Spektr-RG. Verder voegde hij eraan toe dat wetenschappers de resulterende kaart van de hemel nog gaan onderzoeken, individuele röntgenbronnen erop selecteren en hun aard bestuderen.Voor de komende 3,5 jaar zal de telescoop naar verwachting nog zeven metingen van het gehele firmament uitvoeren om harde röntgenbronnen in het universum met ongekende details in kaart te brengen. Met de Spektr-RG röntgentelescoop willen astronomen onder andere zwarte gaten en restanten van supernova-explosies bestuderen en onderzoeken hoe het interplanetair magnetisch veld werkt.

Spektr-RG bevat naast de ART-SC telescoop ook de Duitse eROSITA (Extended Roentgen Survey with an Imaging Telescope Array) röntgentelescoop die ontwikkeld werd door het Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE). Dit instrument is 25 maal meer gevoeliger dan een soortgelijk instrument aan boord van de ROSAT satelliet die in 1990 in de ruimte werd gebracht. Met het Duitse eROSITA instrument wil men in vier jaar tijd zoveel mogelijk clusters van sterrenstelsels bestuderen en actieve sterrenstelsels (Active Galactic Nucleus) waarbij in het centrum een zeer klein gebied zeer veel energie vrijheeft. Zo wil men met het eROSITA instrument maar liefst 100.000 clusters van sterrenstelsels en 700.000 sterren detecteren zodat men voor het eerst een volledige, gedetailleerde kaart kan maken van hoogenergetische röntgenstraling in het heelal.

De Spektr-RG missie is een vervolg op de Spektr-R missie die in juli 2011 van start ging en werd gebruikt voor radio-astronomie. Oorspronkelijk was het Spektr-RG project een samenwerkingsproject tussen Rusland, de Verenigde Staten, Israel, Turkije en de Europese Unie maar dit project werd in 2002 stopgezet. Aangezien verschillende van de wetenschappelijke instrumenten voor de Spektr-RG toen al in volle ontwikkeling waren, werd deze missie in 2005 nieuw leven ingeblazen doordat Duitsland mee in het project stapte. Bronnen: Sputnik, DLR, AB

*Röntgenstralen bevinden zich op de korte golflengte, het hoge energetische uiteinde van het elektromagnetische spectrum. Alleen gammastralen bevatten meer energie. Het is handig röntgenstralen te beschrijven in termen van energie die ze dragen, ieenheden van duizenden elektronvolts (keV). Röntgenstralen hebben een energiebereik van minder dan 1 keV tot meer dan 100 keV. Harde rontgenstralen zijn die met de hoogste energie, terwijl röntgenstralen met lagere energie zachte r?ntgenstralen worden genoemd. Het onderscheid tussen harde en zachte röntgenstalen is niet goed gedefinieerd. Harde röntgenstralen zijn meestal die met energie?n groter dan ongeveer 10 keV.

Share

Speak Your Mind

*