28 maart 2024

26 stofschijven bij jonge sterren gedetailleerd in beeld gebracht

24 van de 26 gefotografeerde stofschijven bij jonge sterren. Credit: UC Berkeley image by Thomas Esposito

Sterrenkundigen hebben met de Gemini Planet Imager Exoplanet Survey (GPIES) 26 stofschijven bij jonge sterren gedetailleerd in beeld gebracht. De beelden zijn verkregen door vier jaar van onderzoek met de Gemini Planet Imager (GPI), een camera die verbonden is aan de 8-meter Gemini South telescope in Chili, een camera die gebruik maakt van adaptieve optiek om turbulenties in de aardse atmosfeer te verminderen en haarscherpe foto’s te krijgen. Met de GPI keek men naar 104 sterren die zeer veel infraroodstraling uitzenden, een teken dat ze om zich heen een wolk van stof hebben, die door de ster wordt verwarmd. Met GPI kan men gepolariseerd licht in het nabije infrarood zien, dat verstrooid wordt door stofdeeltjes, die ongeveer een duizendste milimeter groot zijn (1 micrometer). 26 Sterren van de 104 bleken omgeven te zijn door schijven van stof en in 25 daarvan kwamen gaten voor, een teken van planeten die daar ontstaat (zijn) en die hun baan schoonvegen door hun zwaartekracht. Slechts één ster, HD 156623, had geen gat. Niet verrassend, want het is één van de allerjongste sterren die onderzocht is en daar moet de planeetvorming kennelijk nog starten.

Zes stofschijven, die laten zien hoe divers de vormen en afmetingen zijn. Credit: nternational Gemini Observatory, NOIRLab, NSF, AURA and Tom Esposito, UC Berkeley. Image processing by Travis Recto, University of Alaska Anchorage, Mahdi Zamani and Davide de Martin.

De GPI bevat een coronagraaf, die het licht van de ster kan blokkeren, zodat het zwakkere licht van de stofschijf tevoorschijn komt. Daarmee lukte het om de stofschijven te fotograferen tot een afstand van slechts 1 AE van de sterren, één keer de afstand aarde-zon, 150 miljoen km. De zon moet vier en een half miljard jaar geleden ook zo’n stofschijf hebben gehad, waaruit z’n planeten onstonden. Maar niet bekend is op welk van die 26 gefotografeerde stofschijven die van de zon moet hebben geleken.

In the Astronomical Journal verscheen dit vakartikel over de waarnemingen aan de stofschijven. Bron: Berkeley.

Share

Speak Your Mind

*