Artistieke impressie van een exomaan. Bron: ESA/NASA.
Astronomen van de Western University in Canada hebben mogelijk zes exomanen gespot, oftewel manen die rondom planeten bij andere sterren draaien. Helaas blijft het bij aanwijzingen – met de huidige technieken kan het bestaan van deze objecten niet bevestigd worden. Hopelijk zal een nieuwe generatie telescopen hier verandering in brengen.
Heel verrassend is het bestaan van exomanen trouwens niet. Ons zonnestelsel bevat honderden natuurlijke satellieten, dus waarom zou dat bij andere planetenstelsels anders zijn? Hoewel inmiddels ruim 4000 exoplaneten (planeten buiten het zonnestelsel) bekend zijn, heeft men nog nooit met zekerheid een maan gevonden buiten het zonnestelsel. Natuurlijk zijn de laatste jaren een paar kandidaten opgedoken en daar kunnen deze zes “nieuwe” exemplaren bij opgeteld worden.
Maar goed, hoe zijn deze kandidaten gevonden? Door te kijken naar de gegevens van de Kepler-ruimtetelescoop, de planetenvinder die veel te vroeg is heengegaan en in 2018 buiten gebruik is genomen. Met deze telescoop keek men naar zogenaamde overgangen (transits), waarbij een exoplaneet voor het oppervlak van de moederster langs trekt en hierbij een klein beetje van het sterrelicht doet dimmen.
Helaas zijn de kandidaat-exomanen te klein om zelf hun eigen transits te creëren. In plaats daarvan verraden ze hun aanwezigheid door de zwaartekrachtinvloed die ze uitoefenen op hun moederplaneet. Als een planeet ongestoord kan rondcirkelen dan zal het sterlicht op periodieke momenten tegengehouden worden. Soms kunnen hier onregelmatigheden bij voorkomen, waardoor de transits een paar minuten te vroeg óf te laat plaatsvinden.
De aanwezigheid van een maan bij zo’n planeet is de meest logische verklaring van dergelijke fluctuaties, die transit timings variations (TTV’s) genoemd worden. Het grote probleem is dat TTV’s in theorie ook veroorzaakt kunnen worden door een nog onontdekte medeplaneet in het stelsel in kwestie. Dat betekent dat deze exomanen voorlopig nog wel “kandidaten” zullen blijven, aangezien de telescopen die nodig zijn om het bestaan van deze manen te bevestigen (nog) niet bestaan.
Overigens zijn de zes kandidaat-exomanen gespot in de volgende planetenstelsels: KOI 268.01, Kepler 517b, Kepler 1000b, Kepler 409b, Kepler 1326b en Kepler 1442b en bevinden zich op een afstand van 200 tot 3000 lichtjaar vanaf de aarde. Het volledige vak-artikel over de ontdekking kan hier ingezien worden.
Bron: Western University
Speak Your Mind