In rood de contouren van CO in de vier sterrenstelsels, waargenomen met ALMA. Rechtsonder de spectra van HI waargenomen met FAST. Credit: CASSACA.
Sterrenkundigen hebben met behulp van de Five-hundred-meter Aperture Spherical Radio Telescope (FAST), ’s werelds grootste enkelvoudige radiotelescoop, de eerste waarnemingen verricht aan neutraal waterstof in andere sterrenstelsels buiten de Melkweg. Dat doen ze door met FAST naar de beroemde 21cm lijn te kijken, de emissielijn van neutraal waterstofgas, waarvan het bestaan voor het eerst werd genoemd door de Nederlandse sterrenkundige Hendrik van de Hulst in 1944. Met FAST werden vier sterrenstelsels bestudeerd en in drie ervan kon men al na vijf minuten waarnemen de 21cm lijn detecteren. In. de vier stelsels was eerder al de emissie door CO gedetecteerd en wel met de ALMA radiotelescoop in Chili. CO is meer geconcentreerd in de kernen van sterrenstelsels, terwijl het neutrale waterstofgas (HI) zich in heel het sterrenstelsel bevindt (zie de afbeelding bovenaan). Door de waarnemingen aan het CO en HI konden de sterrenkundigen, die onder leiding stonden van Cheng Cheng (Chinese Academy of Sciences South America Center for Astronomy – CASSACA) een indruk krijgen van de ‘dynamische massa’ van de sterrenstelsels, de verdeling van hun massa in relatie tot de afstand tot de kern van het stelsel. Bij CO bleek de dynamische massa gelijk aan de waargenomen ‘baryon massa’, de zichtbare hoeveelheid massa in de vorm van gas en sterren. Bij HI echter kon FAST zien dat de dynamische massa maar liefst tien keer hoger was dan de baryon massa. Dat betekent dat er dus heel veel donkere materie in de stelsels moet zitten. Hier het vakartikel over de waarnemingen met FAST aan de vier sterrenstelsels, verschenen in Astronomy & Astrophysics. Bron: Eurekalert.
