29 maart 2024

Verst verwijderde optische nagloed van een korte gammaflits ontdekt

In de cirkel de optische nagloed van SGRB181123B. Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/K. Paterson & W. Fong (Northwestern University). Image processing: Travis Rector (University of Alaska Anchorage), Mahdi Zamani & Davide de Martin

Sterrenkundigen hebben op 23 november 2018 – in de VS was het de avond voor Thanksgiving Day – de optische nagloed gezien van een korte gammaflits, een zeer kortdurende stoot gammastraling, veroorzaakt door twee botsende neutronensterren. De gammaflits zelf, SGRB181123B genaamd, werd ontdekt met NASA’s Neil Gehrels Swift Observatory, een satelliet die gamma- en röntgenstraling kan detecteren. Binnen enkele uren na de ontdekking kon men met de 8,1 meter Gemini North telescope op Hawaï de optische nagloed van SGRB181123B waarnemen. Er zijn twee soorten gammaflitsen, de kortdurende gammaflitsen (SGBR’s, short gammaray bursts), die minder dan twee seconden duren, en de langdurende gammaflitsen (LGBR’s), die langer dan twee seconden duren, maximaal enkele minuten. Tijdens de flits is de energie-uitstoot honderden malen meer dan de straling die afkomstig is van een supernova-uitbarsting. Gammaflitsen kunnne nagloeien in röntgenstraling, zichtbaar licht en radiostraling en dat kan enkele uren duren. Als van een gammaflits de nagloed wordt gezien kan men de afstand tot de bron bepalen. In het geval van SGRB181123B bleek dat een sterrenstelsel te zijn dat tien miljard lichtjaar van ons vandaan staat, een stelsel dat dus 3,8 miljard jaar na de oerknal bestond. Daarmee is het niet de verst verwijderde gammaflits die is waargenomen, maar wel de verst verwijderde nagloed van een gammaflits die gezien is. De waarneming laat zien dat in het vroege heelal al neutronensterren – de overblijfselen van zware sterren die een supernova zijn geweest – in paren voorkwamen en konden botsen en samensmelten.

Een grafiek over de zwaartekrachtgolven én korte gammaflitsen van botsende neutronensterren. Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/J. Pollard/K. Paterson & W. Fong (Northwestern University). Image processing: Travis Rector (University of Alaska Anchorage), Mahdi Zamani & Davide de Martin

Hier is het vakartikel over de waarneming aan SGRB181123B, gisteren gepubliceerd in the Astrophysical Journal Letters. Bron: Northwestern Universiteit.

Share

Speak Your Mind

*