IC 4499, één van de onderzochte bolhopen. Credit: ESA/Hubble & NASA
Tsjonge, de leeftijd van het heelal staat in de belangstelling: gisteren het bericht dat men op basis van de ‘Baryonische Tully-Fisher relatie’ van vijftig sterrenstelsels de leeftijd inschat op 12,6 miljard jaar. En nu dan het nieuws dat men op basis van onderzoek aan bolvormige sterrenhopen (kortweg bolhopen genoemd) de leeftijd schat op 13,35 miljard jaar. Dat bolhopen behoren tot de oudste objecten in het heelal was al bekend. Toen de eerste sterren in het heelal onstonden groepeerden die vrijwel gelijk in bolhopen en door botsingen moeten die toen de eerste sterrenstelsels hebben gevormd. Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van David Valcin (Institute of Cosmos Sciences at the University of Barcelona) heeft nu 68 bolhopen in de halo van de Melkweg onderzocht met Hubble Advanced Camera for Surveys (ACS). Daarbij keken ze naar de kleur, helderheid en verdeling van de sterren in de bolhopen en door deze gegevens te stoppen in twee modellen van evolutie van sterren in bolhopen kon men de gemiddelde leeftijd van de oudste bolhopen bepalen op 13,13 miljard jaar. Rekening houdend met de tijd tussen de oerknal en het ontstaan van de eerste bolhopen komt men daarom op een leeftijd van 13,35 ± 0,16 miljard jaar voor het heelal (68% betrouwbaarheid). Het is lager dan de 13,8 ± 0,02 die door de Planck missie aan de hand van de kosmische microgolf-achtergrondstraling is gemeten, maar hoger dan de 12,6 miljard jaar die gisteren in het nieuws verscheen. Hier het vakartikel over de metingen aan de bolhopen. Bron: Universe Today.
Dat zat er natuurlijk aan te komen… de Tully-Fisher relatie gaat alleen op voor barionische roterende sterrenstelsels, dus pakken we als tegenhanger de niet roterende bolhopen die aan de hand van de Faber–Jackson-relatie worden beoordeeld. https://nl.wikipedia.org/wiki/Sandra_Faber , dat scheelt weer “een paar” lichtjaar 🙂 De vraag is nu wie er de Planck mis slaat hier.