29 maart 2024

Mysterieuze spiraalstructuren ontdekt rondom de ster/’planetenfabriek’ RU Lupi

De spiraalstructuur rondom RU Lupi. Inzet: de eerder ontdekte stofschijf met concentrische ringen en gaten. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), J. Huang and S. Andrews; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello

Sterrenkundigen hebben rondom de jonge, veranderlijke ster RU Lupi, gelegen op een afstand van 400 lichtjaren in het sterrenbeeld Wolf (Lupus), een enorme spiraalstructuur van gas ontdekt. De spiraalarmen strekken zich uit tot wel 1000 astronomische eenheden vanaf de ster, da’s duizend keer de afstand aarde-zon (149 miljoen km). Rondom de ster werd eerder al met ALMA in Chili een stofschijf ontdekt met meerdere concentrische ringen én gaten, wijzend op planeetvorming. Een team sterrenkundigen onder leiding van Jane Huang (Center for Astrophysics, Harvard) keek dit keer echter niet naar het stof rondom RU Lupi, maar naar het gas. Het gaat om koolmonoxide (CO), gas dat zich buiten de stofschijf bevindt en dat een spiraalvormige structuur heeft, net zoals spiraalstelsels hebben (zie de foto’s hierboven en onder).

Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), J. Huang; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello

RU Lupi – een zogeheten T-Tauri ster – wordt ook wel een ‘planetenfabriek’ genoemd, gezien de grote hoeveelheid planeten die zich rondom de jonge ster aan het vormen zijn. Niet bekend is hoe de spiraalarmen van RU Lupi precies ontstaan zijn en hoe ze zich verhouden tot de stofschijf, die zich daarbinnen bevindt. Men heeft wel vijf spiraalarmen kunnen onderscheiden. Buiten de spiraalarmen zijn nog enkele losse gaswolken, die zich tot 1500 AE voorbij de ster uitstrekken.

Kaartje van het sterrenbeeld Wolf met daarop aangegeven waar RU Lupi zich bevindt. Credit: IAU; Sky & Telescope magazine; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello

Hier het vakartikel over de waarnemingen aan RU Lupi, nog te verschijnen in the Astrophysical Journal. Bron: CfA.

Share

Speak Your Mind

*