SDSS J0847-0013, één van de drie ontdekte duale quasars. Credit: Silverman et al
Opnieuw hebben sterrenkundigen paren van superzware zwarte gaten ontdekt, die dicht bij elkaar staan en die om elkaars gemeenschappelijke zwaartepunt draaien. Alle zwarte gaten zijn actief, dat wil zeggen dat hun omringende accretieschijven veel materie en straling uitzenden door aanvoer van materie. De superzware zwarte gaten zitten in de centra van quasars en omdat gezien vanaf de aarde de paren dichtbij elkaar staan spreekt men van duale quasars. Voor de ontdekking maakte men gebruik van drie grote observatoria op de berg Maunakea op Hawaï, met de Subaru Telescoop, het W. M. Keck Observatorium en het Gemini Observatorium. De sterrenkundigen die het onderzoek deden denken dat slechts 0,3% van alle quasars zo’n duale quasar is, waarvan de twee sterrenstelsels (quasars zijn in feite sterrenstelsels met een actief zwarte gat) op den duur zullen botsen en samensmelten. Het lastige is dat quasars op zeer grote afstanden staan en omdat de actieve superzware zwarte gaten het omringende sterrenstelsel compleet overschijnen lijkt het vaak één quasar te zijn, in plaats van twee quasars vlak bij elkaar. Maar met name met de Hyper Suprime-Cam (HSC) camera van de Subaru Telescoop kon men genoeg resolutie in de strijd werpen om de drie duale quasars te onderscheiden.
SDSS J141637.44+003352.2,, één van de andere duale quasars. Deze staan 4,6 miljard lichtjaar van ons vandaan. Hun onderlinge afstand is 13.000 lichtjaar. Credit: Silverman et al.
De speurtocht naar de duale quasars begon door onderzoek aan welgeteld 34.476 bekende quasars uit Sloan Digital Sky Survey (SDSS). Een team van sterrenkundigen onder leiding van John Silverman (Kavli Institute) wist daaruit 421 kandidaat-duale quasars te halen en toen die verder werden onderzocht bleven er uiteindelijke drie echte duale quasars over, waarvan er in deze blog twee te zien zijn. Bij alle drie was gas te zien dat met duizenden kilometers per seconde vanuit de zwarte gaten wordt uitgestoten. Afgelopen week verscheen in the Astrophysical Journal dit vakartikel over de ontdekking van de drie duale quasars. Bron: Keck Observatorium.
Het zal me niet verbazen als ze ontdekken dat die paren gender neutraal zijn en de verwachte karyogamie dus geen nieuwe generaties nakomelingen oplevert.