Arianespace heeft op 2 september j.l. vanaf de lanceerbasis Kourou een Europese Vega-draagraket gelanceerd met aan boord maar liefst 53 micro-satellieten. Vele Nederlandse bedrijven waren bij de lancering en de bouw van de satellieten betrokken. Het Nederlandse Cubesatspecialist ISIS, Innovative Solutions in Space, was op meerdere fronten bij deze lancering betrokken. Het bedrijf, gevestigd in Delft, verzorgde de complete satellietlancering voor een aantal klanten, ontwikkelde hardware voor Vega om verschillende satellieten in de juiste baan af te leveren en bouwde ook nog eens drie van de 53 satellieten zelf: Simba, voor het monitoren van de warmtebalans van de aarde; Dido-3, voor onderzoek naar de E-coli bacterie in gewichtloze omstandigheden en een cubesat voor de Thaise luchtmacht. “Dit is de eerste Europese lancering die volledig gewijd is aan kleine satellieten”, zei directeur en oprichter van ISIS Jeroen Rotteveel. “Ik hoop dat we in de toekomst meer van dit soort lanceringen zullen zien, waardoor de toegang tot de ruimte voor kleine satellieten steeds betaalbaarder wordt.”
Artistieke Impressie van de Vega VV16 met de verschillende kleine satellieten aan boord. Bron: ESA
Lancering
Maar liefst 53 kleine satellieten werden vanuit Frans-Guyana tegelijkertijd naar de ruimte gelanceerd met de Vega Small Spacecraft Mission Service (SSMS). Het is de eerste keer dat een raketlancering van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA volledig in het teken staat van kleine satellieten. Lanceerbedrijf Arianespace kondigde de lancering maar enkele uren op voorhand aan, na al maandenlang herhaaldelijk uitstel omdat de coronapandemie of slecht weer roet in het eten gooiden. De Vega steeg om 22.51 uur lokale tijd op in Frans-Guyana (3 september, 03.51 uur NL’se tijd). De lichte draagraket brengt de 53 micro- en nanosatellieten voor 21 klanten uit 13 landen in de ruimte. Het gewicht van de kleine satellieten varieert van 1 tot 500 kilo, goed voor in totaal 756 kilo.
Kunstmatige Intelligentie
Bij een van de satellieten aan boord waren twee Nederlandse bedrijven betrokken: LensR&D en Capable. Ze ontwikkelden respectievelijk zonnesensoren en de bekabeling van ESAIL, een satelliet die schepen op zee volgt via het AIS-signaal. Mocht een schip in de problemen komen, dan blijft dit dankzij het signaal niet onopgemerkt. Een ander betrokken Nederlands bedrijf is Cosine. Cosine ontwikkelde de Hyperscout-2, een slim instrument dat bijvoorbeeld bosbranden, overstromingen en droogte herkent vanuit de ruimte. Op de kleine ESA-satelliet Phi-Sat past het instrument voor de eerste keer kunstmatige intelligentie toe. Hiermee herkent het instrument de wolken, waardoor alleen de bruikbare wolkenvrije beelden naar de aarde gestuurd kunnen worden. Marco Esposito van Cosine: “Ik verwacht veel van het commercieel potentieel van Hyperscout. Het combineert warmtebeeldtechnologie en kunstmatige intelligentie in een zeer compact instrument dat is geoptimaliseerd voor nanosatellieten. Daarmee is het uniek in zijn soort en bovendien relatief betaalbaar.”
Nederlandse raketonderdelen
De Nederlandse ruimtevaartindustrie droeg niet alleen bij aan de satellieten van SSMS. Ook de Vega-raket die ze naar de ruimte lanceert, kent Nederlandse bijdragen. Airbus Defence and Space Netherlands uit Leiden bouwde de tussentrap die de eerste en tweede rakettrap van de dertig meter hoge raket met elkaar verbindt. Het Brabantse Aerospace Propulsion Products (APP) bouwde ontstekers voor de drie vaste brandstofmotoren van Vega. Het commerciële potentieel van het HyperScout-2-product is zeer hoog aangezien het voor het eerst een hyperspectrale camera, warmtebeeldtechnologie en kunstmatige intelligentie combineert in een zeer compact instrument dat is geoptimaliseerd voor nanosatellieten. Het is geschikt voor zowel wetenschappelijke als operationele ruimtemissies, waarbij de kosten van een constellatie relatief betaalbaar zijn. Bronnen: NSO, ESA
Fantastische lancering, fantastische raket !
Jazeker, en ook mooi met al die Nederlandse bijdragen!