29 maart 2024

Daling in hoeveelheid zonlicht kan geleid hebben tot de ‘sneeuwbalaarde’

Impressie van de sneeubalaarde. Credit: Wikimedia, Oleg Kuznetsov

Geologen hebben het vermoeden dat de aarde twee keer in haar geschiedenis bijna volledig bedekt is geweest met ijs, de sneeuwbalaarde genoemd. Relatief kort na elkaar in het geologische tijdperk Cambrium zou dit gebeurd zijn, zo’n 700 miljoen jaar geleden. De beide ijstijden zouden gevolgd zijn door een explosie van complexe vormen van bacterieel leven. Lange tijd hebben wetenschappers zich afgevraagd wat de oorzaak is geweest van de twee sneeuwbalaarden. Onderzoekers van het MIT denken nu dat de oorzaak gelegen is in ‘rate-induced glaciations’, anders gezegd dat de aarde in korte tijd te maken kreeg met een afname in de hoeveelheid zonlicht en dat die terugval leidde tot het ontstaan van grote ijstijden. De afname hoeft niet per sé tot een bepaalde drempelwaarde te leiden, maar wel moet de snelheid van de afname sneller gaan dan een bepaalde kritische snelheid. Een afname van 2% in een periode van 10.000 jaar zou voldoende moeten zijn om de vorming van een sneeuwbalaarde voor elkaar te krijgen. De afname hoeft niet gerelateerd te zijn aan de zon, ook oorzaken zoals grote vulkaanuitbarstingen die het zonlicht door hun uitstoot van vulkanische stoffen blokkeren of wolkenvorming door biologische processen kunnen de afname van zonlicht veroorzaken.

credit: MIT

Er moet toen een ‘runaway’ proces opgetreden zijn, waarbij het albedo – het reflecterend vermogen – van het ijs sterk toenam en daardoor de aarde verder afkoelde. Toen de hoeveelheid zonlicht afnam groeiden de poolkappen en nam de hoeveelheid licht reflecterend ijs toe, dat op haar beurt weer leidde tot afname van de temperatuur. Hier het vakartikel over de sneeuwbalaarde, verschenen in Proceedings of the Royal Society A. Bron: MIT.

Share

Comments

  1. Dick Mesland zegt

    Ongeacht of de daling van de temperatuur werd veroorzaakt door aardse processen of door een afgenomen zon intensiteit, lijkt me dat de daaropvolgende opwarming wel door een toegenomen intensiteit van de zon moet zijn gebeurd. Eenmaal een ijsbal lijkt me dat bijna niet door de planeet zelf te kunnen worden bewerkstelligd.

    • Peter van der Werf zegt

      De meest gangbare hypothese staat in de link naar “Sneeuwbalaarde”
      Door de bijna volledige ijsbedekking werd CO2 nauwelijks meer opgenomen door de oceanen en door verwerende silicaten. CO2 uitstoot d.m.v. vulkanisme ging in deze periode gewoon door, waardoor een netto CO2 overschot ontstond. Hierdoor ontstond een broeikaseffect en verdween het ijs.

      • Dick Mesland zegt

        Interessant. In dat geval zou vulkanisme dus voor zowel bevriezing, als gevolg van uitgebraakte stof, als voor opwarming i.v.m. CO2 uitstoot, de oorzaak zijn. Het leven in de oceanen kan er nauwelijks toe hebben bijgedragen.

Speak Your Mind

*