19 april 2024

Nieuw 3D-model gemaakt om de hexagoon op Saturnus’ noordpool te verklaren


(Credit: Jeremy Bloxham and Rakesh K. Yadav)

Onderzoekers hebben een nieuw 3D model opgesteld dat een verklaring zou kunnen bieden voor de mysterieuze hexagoon op de noordpool van Saturnus, de gigantische storm die daar woedt met z’n bijzondere hexagone, zeshoekige vorm, die ruim 30.000 km in diameter is. De hexagoon werd voor het eerst opgemerkt in de jaren tachtig door de Voyagers, die langs Saturnus vlogen. Afgelopen jaren is ‘ie uitgebreid bestudeerd met NASA’s Cassini missie. De winden in de storm waaien er met een snelheid van bijna 500 km/uur. Twee interplanetaire ‘storm chasers’, Jeremy Bloxham en Rakesh K. Yadav (Harvard), komen nu met een nieuw model, waarin ze een driedimensionaal van de storm hebben opgesteld. Grote stormen komen op meer planeten voor, zoals de orkanen op aarde en de grote Rode Vlek op Jupiter, maar nergens hebben ze zo’n hexagonale vorm als op Saturnus.

Ze denken dat de onnatuurlijk ogende orkaan optreedt wanneer atmosferische stromen diep in de atmosfeer van Saturnus grote en kleine wervelingen (ook wel cyclonen genoemd) creëren, wervelingen die een grotere horizontale straalstroom omringen die naar het oosten blaast vlakbij de noordpool van Saturnus. De kleinere stormen werken samen met het grotere systeem en als resultaat ‘knijpen’ (Engels: “pinch”) ze de oostelijke straalstroom, waardoor deze vervormt tot een zeshoek. “De kleinere stormen knijpen in feite de grotere stormen in het poolgebied af en aangezien ze naast elkaar moeten bestaan, moeten ze op de een of andere manier een ruimte vinden om elk stormsysteem te huisvesten. Door dat te doen krijgen ze uiteindelijk deze veelhoekige vorm”, aldus Yadav. De onderzoekers denken dat de stormen duizenden kilometers diep zijn en dat ze tot ver onder de wolken van Saturnus reiken.

Zowel bij de stormen op aarde als op Saturnus speelt convectie een belangrijke rol: stromingen in de atmosfeer aangedreven door de warmte van binnenuit de planeet, zodat er aan de bovenkant van de atmosfeer bellen ontstaan, net zoals het geval bij kokend water. De storm woedt al meer dan dertig jaar en er zijn geen tekenen van groei of afname van de storm. Hier het artikel dat Bloxham en Yadav geschreven hebben over hun 3D-model van de hexagoon op Saturnus, verschenen in PNAS. Bron: Harvard.

Share

Speak Your Mind

*