28 maart 2024

Pluto’s bergtoppen – bedekt met methaanijs – ontstaan anders dan die op aarde

Inzet: de besneeuwde bergtoppen op Pigafetta Montes. Rood is veel methaan, blauw weinig. Credits: NASA/JHUAPL/SwRI and Ames Research Center/Daniel Rutter

Op 4 juli 2015 – Independanceday in the VS – vloog de New Horizons ruimteverkenner van de NASA langs Pluto. Uit de waarnemingen die toen zijn gedaan bleek eerder al dat de bergtoppen op Pluto bedekt zijn met methaanijs en dat ze daardoor helder zijn, zoals te zien is op bovenstaande foto, waarop de besneeuwde toppen van Pigafetta Montes te zien zijn, een bergketen op Pluto. Uit simulaties die men heeft gedaan blijkt nu dat die besneeuwde bergtoppen op aan andere manier ontstaan, dan zoals dat op aarde gebeurt met de hoge bergen. Bij ons op aarde neemt de temperatuur af naarmate je hoger komt, hetgeen komt omdat lucht uitzet als het hoger komt en dan afkoelt. Waterdamp condenseert daardoor hoog in de bergen en komt neer als sneeuw. Op Pluto is het precies andersom, daar stijgt de temperatuur van de ijle atmosfeer, naarmate je hoger komt. Die atmosfeer bestaat vooral uit stikstof, maar er komt ook methaan voor. Dat methaan absorbeert de straling van de zon en aangezien het methaan vooral in de hogere ‘luchtlagen’ voorkomt wordt het daar wamer dan bij het oppervlak. Driedimensionale modellen laten nu zien dat het dat methaan is dat hoog in de lucht op de bergtoppen van Pluto condenseert en dan daar neerslaat. Zo komt Pluto aan z’n besneeuwde bergtoppen.

De Tartarus Dorsa regio op Pluto (Credit: NASA).

Men denkt dat het Tartarus Dorsa gebied op Pluto, dat er met z’n spectaculair steile richels uitziet als een slangenvel, op dezelfde manier aan z’n ijsm komt, door condensatie van methaan. In Nature verscheen dit vakartikel over het onderzoek aan de besneeuwde bergtoppen op Pluto. Bron: NASA.

Share

Comments

  1. Co van Driel zegt

    Bevroren methaan is toch eigenlijk hetzelfde als bevroren scheten?

  2. mini-correctie: Independanceday in de VS is op quatre juillet ipv quatorze juillet 😉

Laat een antwoord achter aan Arie Nouwen Reactie annuleren

*