29 maart 2024

Het bestaan van het meest nabije zwarte gat (HR 6819) in twijfel getrokken

Deze artist’s impression toont de omloopbanen van de objecten in het systeem HR 6819. In deze impressie wordt er nog van uit gegaan dat een zwart gat deel van het systeem uitmaakt. Credit: ESO/L. Calçada.

Mei dit jaar werd bekendgemaakt dat sterrenkundigen van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) en andere instituten een zwart gat hadden opgespoord op iets meer dan duizend lichtjaar van de aarde, een record. HR 6819 heet het, een drievoudig systeem, waarvan één van de componenten een zwart gat zou zijn. HR 6819 wordt al sinds de jaren tachtig nauwlettend in de gaten gehouden en in eerste instantie werd gedacht dat het om twee sterren ging, een hete Be ster, die geen beweging vertoonde, en een kleinere B3 III ster, die ‘ergens’ omheen draaide met een periode van veertig dagen. Dat zwarte gat zou ongeveer vier keer de massa van de zon hebben en met een afstand van 1120 lichtjaar zou dit het meest nabije zwarte gat tot de aarde zijn. Maar daar wordt nu aan getwijfeld. Douglas Gies en Luqian Wang (Georgia State University) hebben nog eens goed naar HR 6819 gekeken en hebben daarbij vooral de spectra van de Be en B3 III ster bekeken. Door te kijken naar de verschuiving van de lijnen in het spectrum kunnen ze zien hoe snel de sterren bewegen, hun radiële snelheid (zie hieronder).

De radiële snelheid van de B3 III ster (gesloten cirkels) en Be ster (open cirkels). Het laat zien dat de twee sterren gravitationeel verbonden zijn. Credit: Gies & Wang 2020

Bij de hete Be ster werd het spectrum genomen van H-alpha straling afkomstig van de accretieschijf rondom de ster. Uit de waarnemingen komt naar voren dat de twee sterren samen een binair systeem vormen en dat er helemaal geen noodzaak is voor de aanwezigheid van een derde component om de bewegingen te verklaren. Het enige wat noodzakelijk is dat is dat de twee sterren een groot massaverschil hebben, hetgeen zou verklaren waarom de Be ster stilstaat en de B3 III ster beweegt. Van de Be ster vermoedt men dat deze ongeveer zes keer zo zwaar als de zon is. De B3 III zou dan een fractie van de massa van de zon moeten zijn. Hier het vakartikel over de waarnemingen aan HR 6819, verschenen in the Astrophysical Journal Letters. Bron: AASNova.

Share

Comments

  1. Astronomen hebben best wel veel fantasie…je moet ze voortdurend blijven controleren 😉

Laat een antwoord achter aan Nico Reactie annuleren

*