Vreemde molecuul ontdekt in Titan’s atmosfeer, een mogelijke bouwsteen van leven

Wetenschappers hebben in de atmosfeer van Titan, de grootste maan van Saturnus, een vreemd molecuul ontdekt, cyclopropenylidene (C3H2), ja ja dat is makkelijk te onthouden. Dit is een op koolstof gebaseerd molecuul dat mogelijk een bouwsteen is van leven. De ontdekking werd gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in het noorden van Chili en wel door een groep onderzoekers onder leiding van Conor Nixon en Alexander Thelen (NASA Goddard Space Flight Center). In het spectrum van het licht van Titan kwamen ze het signaal tegen van cyclopropenylidene, dat bestaat uit koolstof- en waterstofatomen. Het molecuul is in geen enkele andere atmosfeer in ons zonnestelsel waargenomen. Wel heeft men het eerder gedetecteerd in gas- en stofwolken van het interstellaire medium (ISM) in het Melkwegstelsel, zoals in de Tauruswolk, een grote, koude moleculaire wolk in het sterrenbeeld Stier (zie de afbeelding hieronder).

In Titan komt cyclopropenylidene voor in de bovenste delen van de atmosfeer. Het is een molecuul dat bekend staat als een ‘closed-loop molecule’, dat wil zeggen dat het de ‘ruggegraat van ringen’ (Engels: backbone rings) van DNA en RNA vormt, die op hun beurt weer de bouwstenen van leven vormen. Eerder werd ook al een ander closed-loop molecuul in de atmosfeer van Titan ontdekt, namelijk benzeen (C6H6). Er zijn daarmee dus twee moleculen ontdekt in de atmosfeer van Titan, die verband houden met DNA en RNA! De gegevens die met ALMA zijn verzameld zijn nog dubbel gecontrolleerd met de gegevens die Cassini heeft verzameld, het ruimtevaartuig dat maar liefst 127 scheervluchten langs Titan heeft gemaakt. Ook in de gegevens van de ‘mass spectrometer’ van Cassini kwam men (achteraf bekeken) een signaal tegen van een elektrisch geladen variant van C3H2.

Aanvullend op dit nieuws is er nog ander vergelijkbaar nieuws over Titan, want een ander onderzoeksteam, dat onder leiding stond van Catherine Neish (University of Western Ontario) heeft gebruikmakend van gegevens van NASA’s Cassini missie ontdekt dat er in diverse inslagkraters op het oppervlak van Titan ook allerlei organische aterialen zijn ontdekt. Hier hun vakartikelen met alle bevindingen, verschenen in Astronomy & Astrophysics.

De NASA heeft het plan om een missie naar Titan te sturen en daar te gaan zoeken naar aanwijzingen voor de aanwezigheid van leven, de Dragonfly missie. De Dragonfly is een door het John Hopkins Applied Physics Laboratory (APL) ontworpen zelfstandig vliegende nucleaire quadcopter-drone die onderzoek zal verrichten op Titan. In 2034 moet de Dragonfly op Titan landen. NASA heeft om diverse redenen waaronder de budgetaire gevolgen van de coronacrisis echter verzocht om de doeldatum voor de lancering een jaar te verleggen. Dat zou betekenen dat de lancering in 2027 moet plaatshebben. Hieronder een video over Dragonfly.

Hier het vakartikel van Nixon et al over de ontdekking van het vreemde molecuul in de atmosfeer van Titan, vorige maand verschenen in the Astronomical Journal. Bron: NASA + Univ. Western Ontario.