12 oktober 2024

De vorming van ons zonnestelsel duurde minder dan 200.000 jaar

Impressie van het zonnestelsel in wording. Credit: NASA.

Ons zonnestelsel ontstond circa 4,5 miljard jaar geleden en onderzoek door wetenschappers van het Lawrence Livermore National Laboratory (LLNL) laat zien dat die vorming van de zon en de planeten minder dan 200.000 jaar duurde. Dat baseren ze op onderzoek aan isotopen van het element molybdeen, dat gevonden is in meteorieten. Het zonnestelsel is ontstaan uit een grote wolk van gas en stof, die op een gegeven moment onder invloed van de zwaartekracht begon te krimpen en roteren. Onderzoek aan interstellaire wolken in de Melkweg laten zien dat het gemiddeld 1 á 2 miljoen jaar duurt voordat zo’n krimp leidt tot de start van de kernfusie in de centrale ster. Maar de krimp en ontbranding van de proto-zon gingen dus kennelijk veel sneller. De oudste vaste stoffen die gevonden zijn in het zonnestelsel zijn calcium-aluminumrijke inclusies (‘CAI’s’) in meteorieten, die enkele micrometers tot centimeters groot zijn. Die zijn onstaan bij hoge temperaturen (>1300 K), in de buurt van de jonge zon. Die inclusies zijn teruggevonden in koolstofrijke chondriet-meteorieten uit de buitenste delen van het zonnestelsel en eerder onderzoek liet al zien dat de inclusies 4,567 miljard jaar oud zijn en dat ze gevormd zijn in een periode tussen 40.000 en 200.000 jaar. Wat het LLNL team nu heeft gedaan is kijken naar de samenstelling van isotopen van molybdeen in de CA-inclusies, onder andere in de beroemde Allende meteoriet, de grootste koolstof-chondriet die op aarde gevonden is. Door het onderzoek van de verschillende molybdeen-isotopensamenstellingen van de CAI’s kon het team vaststellen in welke astronomische fase in de vorming van het zonnestelsel de vorming van CAI’s plaatsvond en hoe snel het materiaal waaruit het zonnestelsel bestaat groeide. Dat bleek minder dan 200.000 jaar te zijn. Zou je die tijdspanne vergelijken met een mensenleven dan zou de zwangerschap van het zonnestelsel geen negen maanden duren, maar 12 uur. In Science verscheen een vakartikel over dit onderzoek. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*