De meesten zullen de Ringnevel (M57) in het noordelijke sterrenbeeld Lier kennen. Maar er is nog een andere, minder bekende ringnevel, de Blauwe Ringnevel genaamd, ontdekt in 2004 met NASA’s Galaxy Evolution Explorer, een satelliet die tussen 2003 en 2013 in ultraviolette delen van het spectrum waarnam. Zo op het eerste gezicht lijkt het te gaan om een planetaire nevel van blauwgekleurd waterstofgas met een centrale ster in het midden, TYC 2597-735-1 genaamd. Recent onderzoek heeft echter aan het licht gebracht dat er meer aan de hand is en dat de Blauwe Ringnevel niet ontstaan is op de wijze waarop planetaire nevels gewoon ontstaan, doordat een rode reus z’n buitenlagen uitstoot en er in de kern een witte dwerg overblijft.
Een team van sterrenkundigen onder leiding van Guðmundur Stefánsson (Princeton) heeft uitgebreidde spectrografische waarnemingen gedaan aan de Blauwe Ringnevel met de Keck Telescoopp op de top van de Maunakea op Hawai en met de 10-meter Hobby-Eberly Telescoop van het McDonald Observatorium in Texas en daaruit komt naar voren dat de nevel veroorzaakt blijkt te zijn door twee botsende sterren.
Die sterren maakten deel uit van een binair systeem, twee om elkaar heen draaiende sterren die langzaam naar elkaar toe spiraliseerden. Eén van die sterren zou zo zwaar zijn als de zon en toen na z’n fase van waterstofverbranding in de kern zijn opgezwollen tot een rode reus. Z’n partner, die een stuk kleiner was, kwam toen in de buitenlagen van de reuzenster terecht en zo spiraliseerde de kleine ster tot in de grote ster, waarbij er een gasschijf rondom de rode reus ontstond, die bij de uiteindelijke botsing als twee puinkegels werd weggeblazen.
Het spectroscopisch onderzoek laat zien dat de blauw ring feitelijk de fluorescerende onderkant is van een kegelvormige nevel, ontstaan als restant van de botsing van de twee sterren. De botsing zou twee ‘puinkegels’ hebben opgeleverd en wij kijken nu tegen de onderkant van één van die puinkegels, de kegel die naar ons toe is gericht (zie de afbeelding hierboven). Hier het vakartikel over de Blauwe Ringnevel, verschenen in Nature. Bron: Phys.org.
Speak Your Mind