28 maart 2024

SETI-onderzoekers vinden mysterieus radiosignaal van Proxima Centauri

De Parkes radiotelescoop in Australië. Credit: Daniel John Reardon, CC BY-SA 4.0.

In mei en juni van dit jaar ‘luisterden’ sterrenkundigen met behulp van de Parkes radiotelescoop gedurende dertig uur naar Proxima Centauri, de ster die met een afstand van 4,2 lichtjaar na de zon de meest nabije ster tot de aarde is. Dat luisteren deden ze in het kader van het Breakthrough Listen project – in 2015 gelanceerd door Stephen Hawking en gefinancierd door Yuri Milner (prijskaartje: $ 100 miljoen) – waarbij ze de hemel afspeuren op zoek naar signalen van intelligent buitenaards leven. Bij een frekwentie van 982,002 MHz werd naar Proxima Centauri geluisterd, een rode dwergster waar zich ook twee exoplaneten bevinden, en laten ze nou daadwerkelijk een radiosignaal hebben gedetecteerd vanuit de richting van deze ster! Het signaal wordt BLC-1 genoemd – zeg maar een WOW-signaal 2.0 – en in het signaal zit een periodieke verschuiving van de uitgezonden frekwentie, wijzend op de beweging van een planeet ehhh… bron.

Impressie van het Proxima Centauri systeem met rechts Proxima c. Credit: Lorenzo Santinelli

OK, betekent dit dat de Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI) eindelijk beet heeft, dat intelligent buitenaards leven gevonden is? Nee, helaas niet. Er zijn nog te veel andere mogelijke verklaringen voor het signaal, zoals SETI-kenner Seth Shostak in een recent artikel duidelijk maakt. Het variërende radiosignaal maakt in ieder geval duidelijk dat het niet afkomstig is van een radioantenne op aarde zelf, dus die verklaring kan worden doorgestreept. Wel kan het veroorzaakt worden door een signaal van één van de 2700 nog in werking zijnde satellieten die rond de aarde draaien en die ook door hun beweging een variërende frekwentie hebben. Stel dat ze uitpluizen dat géén van die satellieten de bron van het signaal is, dan kan het signaal afkomstig zijn vanuit de richting van Proxima Centauri, maar het kan zijn dat zich iets ver áchter Proxima Centauri bevindt, een ver sterrenstelsel of een quasar dat een uitbarsting van radiostraling heeft meegemaakt.

Dat is ‘m, Proxima. Credit: ESA/Hubble & NASA.

Als ook die verklaring niet juist blijkt te zijn zou het signaal afkomstig kunnen zijn van één van die exoplaneten bij Proxima Centauri. Maar dat hoeft dan niet per sé gelijk te wijzen op aliens, intelligente wezens. Onlangs vond men mogelijk ook radiostraling van een exoplaneet bij de ster Tau Boötis, maar die straling lijkt veroorzaakt te worden door het magnetisch veld van de planeet. Jupiter heeft ook een sterk magnetisch veld en ook dat veroorzaakt sterke radiostraling. Het kan dus een zuiver natuurlijk oorzaak hebben. Maar stel dat het dat toch niet is, dat het gevonden signaal niet van het magnetisch veld van Proxima Centauri b  of c is? Dan zijn er eigenlijk nog twee mogelijkheden: het signaal is lokaal, bijvoorbeeld van een magnetron. Klinkt onwaarschijnlijk, maar het is eerder voorgekomen, in 2015 bijvoorbeeld toen de magnetron in de keuken bij een radiotelescoop (de Parkes radiotelescoop jawel!) een tot dan onverklaarbaar signaal bleek te produceren. En de laatste mogelijkheid: dat het signaal van aliens afkomstig is. Wordt vervolgd! Tip voor deze blog kwam van Enceladus, waarvoor dank. Bron: SETI + The Guardian.

Share

Comments

  1. Enceladus zegt

    WOW Arie, dat heb je snel uitgewerkt tot een mooie blog!

    Even een kanttekening: de radiostraling van Tau Boötis is bij mijn weten niet narrow band, en dat is deze wel. Dat is toch vrij opmerkelijk. Het is te hopen dat wereldwijd (nou ja, op het Zuidelijke Halfrond dan, want hiervandaan kun je kijken wat je wilt, maar krijg je Proxima Centauri nooit in je vizier) nieuwe luisterpogingen worden gedaan.

    Groet,
    Gert (Enceladus)

  2. Dit is opwindend nieuws!
    Ik hoop het zó graag mee te maken dat we ooit, op wat voor manier dan ook, wel graag positief, buren in ons gemeenschappelijke heelal ontdekken.
    Harry B

    • Enceladus zegt

      Ja, dat zou nieuws met ongekende gevolgen zijn. Als er zich zelfs al ‘bij de buren’ een intelligente beschaving blijkt te bevinden, dan kun je rustig stellen dat het heelal krioelt van het leven. Het zou immers extreem onwaarschijnlijk zijn dat de enige twee intelligente beschavingen in het zichtbare heelal zich juist bij twee buur-sterren zouden bevinden.

      Vinden we bewijs voor intelligent buitenaards leven, dan verandert dat ons wereldbeeld vermoedelijk radicaal. De implicaties voor wetenschap, filosofie, economie, religie en politiek zijn niet te overzien. Het zou fantastisch zijn om mee te maken.

      Groet,
      Gert (Enceladus)

  3. Dus er is maar een kleine % kans dat het signaal van aliens afkomstig is. Maar het maakt ook niet zoveel uit of het signaal buitenaards is of niet. Israël heeft al contact gemaakt met aliens, maar dit is geheimgehouden omdat de mensheid er nog niet klaar voor is. Dat heeft de gepensioneerde Israëlische generaal en professor Haim Eshed gezegd. In een interview met de krant Yediot Aharonot zei Eshed, die bijna 30 jaar aan het hoofd stond van het Israëlische ruimtevaartprogramma, dat zowel Israël als de VS al jaren contact heeft met aliens.

    https://m.jpost.com/omg/former-israeli-space-security-chief-says-aliens-exist-humanity-not-ready-651405

    • Dat een gepensioneerde Israëlische generaal en professor zoiets beweert, zonder er ook maar een spat van bewijs aan toe te (kunnen) voegen, betekent nog niet dat het waar is. Het heeft alle kenmerken van een complottheorie: je kunt niet bewijzen dat het niet waar is en iedereen laat zich inpakken of zit mee in een wereldomvattend complot om het geheim te houden. Ik zou niet te snel van stapel lopen.

      • Het gaat wat mij betreft nog iets verder dan een complottheorie. Deze meneer heeft dit interview namelijk laten samengaan met de uitgave van zijn nieuwe boek, dat hij niet alleen heeft geschreven maar met mevrouw Hagar Yanai, een schrijfster van fantasy.

        Het is mij niet duidelijk waarom een dergelijk spectaculair verhaal een auteur van fantasy nodig heeft om verteld te worden. Het triggert mijn bullshitdetector.

  4. Harry Keizer zegt

    Prima verwoord Arie! Complimenten ook de terughoudendheid in speculatie maar juist een afgewogen stuk geworden in lijn met zoals bv Andrew Siemion Seti Berkeley Director het verwoord heeft. (mijn contactpersoon bij Seti@Camras).

  5. Spannend! Goed verwoord

Laat een antwoord achter aan Stijn Reactie annuleren

*