De Parkes radiotelescoop in Australië. Credit: Daniel John Reardon, CC BY-SA 4.0.
In mei en juni van dit jaar ‘luisterden’ sterrenkundigen met behulp van de Parkes radiotelescoop gedurende dertig uur naar Proxima Centauri, de ster die met een afstand van 4,2 lichtjaar na de zon de meest nabije ster tot de aarde is. Dat luisteren deden ze in het kader van het Breakthrough Listen project – in 2015 gelanceerd door Stephen Hawking en gefinancierd door Yuri Milner (prijskaartje: $ 100 miljoen) – waarbij ze de hemel afspeuren op zoek naar signalen van intelligent buitenaards leven. Bij een frekwentie van 982,002 MHz werd naar Proxima Centauri geluisterd, een rode dwergster waar zich ook twee exoplaneten bevinden, en laten ze nou daadwerkelijk een radiosignaal hebben gedetecteerd vanuit de richting van deze ster! Het signaal wordt BLC-1 genoemd – zeg maar een WOW-signaal 2.0 – en in het signaal zit een periodieke verschuiving van de uitgezonden frekwentie, wijzend op de beweging van een planeet ehhh… bron.
Impressie van het Proxima Centauri systeem met rechts Proxima c. Credit: Lorenzo Santinelli
OK, betekent dit dat de Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI) eindelijk beet heeft, dat intelligent buitenaards leven gevonden is? Nee, helaas niet. Er zijn nog te veel andere mogelijke verklaringen voor het signaal, zoals SETI-kenner Seth Shostak in een recent artikel duidelijk maakt. Het variërende radiosignaal maakt in ieder geval duidelijk dat het niet afkomstig is van een radioantenne op aarde zelf, dus die verklaring kan worden doorgestreept. Wel kan het veroorzaakt worden door een signaal van één van de 2700 nog in werking zijnde satellieten die rond de aarde draaien en die ook door hun beweging een variërende frekwentie hebben. Stel dat ze uitpluizen dat géén van die satellieten de bron van het signaal is, dan kan het signaal afkomstig zijn vanuit de richting van Proxima Centauri, maar het kan zijn dat zich iets ver áchter Proxima Centauri bevindt, een ver sterrenstelsel of een quasar dat een uitbarsting van radiostraling heeft meegemaakt.
Dat is ‘m, Proxima. Credit: ESA/Hubble & NASA.
Als ook die verklaring niet juist blijkt te zijn zou het signaal afkomstig kunnen zijn van één van die exoplaneten bij Proxima Centauri. Maar dat hoeft dan niet per sé gelijk te wijzen op aliens, intelligente wezens. Onlangs vond men mogelijk ook radiostraling van een exoplaneet bij de ster Tau Boötis, maar die straling lijkt veroorzaakt te worden door het magnetisch veld van de planeet. Jupiter heeft ook een sterk magnetisch veld en ook dat veroorzaakt sterke radiostraling. Het kan dus een zuiver natuurlijk oorzaak hebben. Maar stel dat het dat toch niet is, dat het gevonden signaal niet van het magnetisch veld van Proxima Centauri b of c is? Dan zijn er eigenlijk nog twee mogelijkheden: het signaal is lokaal, bijvoorbeeld van een magnetron. Klinkt onwaarschijnlijk, maar het is eerder voorgekomen, in 2015 bijvoorbeeld toen de magnetron in de keuken bij een radiotelescoop (de Parkes radiotelescoop jawel!) een tot dan onverklaarbaar signaal bleek te produceren. En de laatste mogelijkheid: dat het signaal van aliens afkomstig is. Wordt vervolgd! Tip voor deze blog kwam van Enceladus, waarvoor dank. Bron: SETI + The Guardian.
