Impressie van het bandenpatroon van Luhman 16B. Credit: Daniel Apai.
Sterrenkundigen van de Universiteit van Arizona hebben in de atmosfeer van Luhman 16B, een bruine dwergster op slechts 6,5 lichtjaar afstand in het zuidelijke sterrenbeeld Zeilen (Vela), banden en strepen ontdekt. Dat deden ze na onderzoek met NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS). Daarmee werd het Luhman 16 systeem waargenomen, welke feitelijk uit twee bruine dwergen bestaat, Luhman 16A en 16B, 34 respectievelijk 28 keer zo zwaar als Jupiter. Met die massa zijn ze te licht om in hun kern te komen tot kernfusie, waarbij waterstof in helium wordt omgezet – het zijn in feite mislukte sterren. Daniel Apai en z’n team keken met name naar Luhman 16B en met TESS konden ze zeer nauwgezet de variaties in de helderheid meten, periodiek optredende clusters van korte piekjes (zie de afbeelding hieronder).
Credit: Apai et al.
Het oppervlak van de bruine dwerg zelf is niet met telescopen waar te nemen, maar dankzij computerberekeningen op basis van de TESS-data konden de sterrenkundigen zien dat de atmosfeer van Luhman 16B banden en strepen vertoont, net zoals het bandenpatroon van Jupiter. Kennelijk vindt er in de atmosfeer van deze bruine dwerg een zelfde circulatie plaats als in de atmosfeer van Jupiter, met winden met zeer hoge snelheden, iets dat ook overeenkomsten heeft met de straalstromen in de hogere delen van de aardse atmosfeer.
Foto van Luhman 16A en 16B, gemaakt mety WISE. Credit: NASA/JPL/Gemini Observatory/AURA/NSF .
Hier het vakartikel over de waarnemingen aan Luhman 16B, verschenen in The Astrophysical Journal. Hieronder tenslotte nog een video over de computersimulaties van de atmosfeer van Luhman 16B.
Bron: Universiteit van Arizona.
