Supernovarestant Sgr A Oost blijkt van het ongewone type Iax supernova te zijn

Links in blauw het restant van Sgr A Oost, rechts in rood Sgr A*, het gebied rondom het superzware zwarte gat. Credit: X-ray: NASA/CXC/Nanjing Univ./P. Zhou et al. Radio: NSF/NRAO/VLA

Sterrenkundigen hebben aanwijzingen gevonden dat het supernovarestant genaamd Sagittarius A Oost (kortweg Sgr A Oost), dat zich vlakbij Sgr A* bevindt, het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, het overblijfsel is van een ongewone type Iax supernova. Lange tijd werd gedacht dat Sgr A Oost veroorzaakt is door de explosie van een zeer zware cluster ster. Onderzoek met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop en de Very Large Array radiotelescoop in de VS laat zien dat Sgr A Oost niet door een zware ster is veroorzaakt, maar door een veel lichtere witte dwerg. Dat zijn compacte sterren, waarbij ongeveer een zonsmassa gepropt zit in een bol ter grootte van de aarde. Als zo’n witte dwerg door massatoevoer van een compagnon zwaarder wordt dan de limiet van Chandrasekhar ontstaat een thermonucleaire explosie en krijg je een type Ia supernova. Sgr A Oost blijkt echter veroorzaakt te zijn door een variant van de type Ia supernovae, een ongewone type Iax supernova.

De gelabelde versie van de bovenste afbeelding. Credit: X-ray: NASA/CXC/Nanjing Univ./P. Zhou et al. Radio: NSF/NRAO/VLA

Met Chandra konden de sterrenkundigen, onder wie Jacco Vink van de Universiteit van Amsterdam, Sgr A Oost maar liefst 35 dagen waarnemen en daarbij bleek het restant een andere samenstelling van elementen te hebben dan de gangbare type Ia supernova restanten. De ‘progenitor’ van Sgr A Oost was vermoedelijk een type Iax supernova, waarbij de thermonucleaire explosie minder snel door de witte dwerg gaat als bij de type Ia supernovae. Dat levert een kleinere explosie op, een mini-supernova wordt het ook wel genoemd en de witte dwerg kan zo’n explosie zelfs deels overleven. Type Iax supernovae werden in 2013 voor het eerst als nieuwe soort onderscheidden. Men denkt dat ongeveer 1 op de 3 witte dwergen die als supernova exploderen dat doet als type Iax. In ons Melkwegstelsel zijn drie restanten van supernovae van witte dwergen bekend en eentje daarvan is Sgr A Oost, die dus van het type Iax is.

Hier het vakartikel over de waarnemingen aan Sgr A Oost, dat morgen zal verschijnen in de Astrophysical Journal.

Ik merk trouwens nu dat in mijn overzicht van de types supernovae, waarvan de laatste versie dateert van 18 oktober 2018, het type Iax ontbreekt. Ik zal vandaag of morgen wel met een update van het overzicht komen.

Bron: Chandra.

Gerelateerde Astroblogs:

J0927 en J1235, de twee snelst bewegende sterren in het Melkwegstelsel Ster S0-6 – vlakbij zwarte gat Sgr A* – is mogelijk ingevangen door het Melkwegstelsel Na 78 jaar zou nova T Coronae Borealis dit jaar weer kunnen opvlammen