18 april 2024

Publiek mag zelf aan de slag met kosmische deeltjes in het Pierre Auger Observatory

Credit: Pierre Auger Collaboration.

Het Pierre Auger observatorium voor kosmische straling in Argentinië maakt een deel van zijn metingen en eerste analyses toegankelijk voor het grote publiek. De open data zijn ondermeer bedoeld voor onderwijsdoeleinden en amateurwetenschappers, maar ook voor andere onderzoeksgroepen.
Nederland is van oudsher een partner in het Augerproject in Zuid-Amerika, vooral via de Nikhef-groep in Nijmegen. Auger ligt verspreid over 3000 vierkante kilometer in de pampa van Argentinië en meet met detectoren, fluorescentietelescopen en antennes de aankomst van kosmische deeltjes in de aardatmosfeer. Uit de verspreide signalen kunnen sporen van deeltjes en eventuele bronnen worden gereconstrueerd.

Metingen hebben laten zien dat daarbij soms ongekend energieke deeltjes op aarde belanden. De bronnen daarvan zijn vooralsnog een astrofysisch raadsel.
Een flink deel van de gegevens van Auger zijn vanaf deze week toegankelijk via de website www.auger.org/opendata/. De openheid is volgens Auger een manier om een meer diverse groep gebruikers van wetenschappelijk gegevens te bereiken. Dat vergroot het wetenschappelijke potentieel voor de toekomst, aldus de bekendmaking vandaag.
Auger heeft al geruime tijd een beleid voor open data, en openbaar toegankelijke publicaties zonder betaalmuren van uitgevers. In 2007 werd een procent van de data openbaar gemaakt, in 2019 bij het twintigjarig bestaat van het observatorium tien procent. Nu worden ook tien procent van de echt ruwe meetgegevens publiek en de analyses ervan door de Auger-wetenschappers.
Tien procent van de metingen is voor onderwijsdoelen meer dan genoeg, maar geeft niet de statistische scherpte van een volledige dataset. De eerste publicaties van Auger, waarin voor het eerst superenergieke sporen werden gevonden, hadden wel ongeveer dezelfde betrouwbaarheid.

Kosmische straling uit de ruimte. Credit: Simon Swordy (U. Chicago), NASA

Open-databeleid is de laatste jaren ook in de deeltjesfysica een trend. Eind vorig jaar besloot ook deeltjeslab CERN in Genève tot openheid over een aanzienlijk deel van de metingen rond de LHC-versneller. In Nederland eist onderzoeksfinancier NWO maximale openbaarheid van met publiek geld betaald onderzoek. Veel publicaties van Nikhef-groepen zijn om die reden al open-access.

Bron: Nikhef.

Share

Speak Your Mind

*