Artist’s impression van de geboorte van het K2-290-stelsel, waarin de jonge centrale ster nog is omgeven door een schijf van gas en stof. In de verte is een naburige ster te zien. © Christoffer Grønn
Een planetenstelsel op bijna 900 lichtjaar afstand blijkt te bestaan uit twee planeten die om een zonachtige ster cirkelen die zelf de andere kant op draait (Proceedings of the National Academy of Sciences, 15 februari). Dit is in strijd met het gangbare idee dat de evenaar van een ster min of meer samenvalt met het baanvlak van haar planeten, omdat zij allemaal uit één en dezelfde draaiende wolk van moleculair gas zijn ontstaan. Bij gevolg zou de ster dezelfde kant op moeten draaien als de om haar heen wentelende planeten. Maar het K2-290-stelsel houdt zich niet aan deze regel.
Het K2-290-stelsel bestaat uit drie sterren. Om een daarvan, K2-290 A, draaien twee forse planeten. Simon Albrecht van de Universiteit van Aarhus (Denemarken) en zijn collega’s hebben vastgesteld dat de rotatie-as van K2-290 A een hoek van ongeveer 124 graden maakt met het baanvlak van haar planeten. Dat betekent dat de ster ten opzichte van deze planeten in feite in tegengestelde richting ronddraait. Ter vergelijking: de rotatie-as van onze zon staat onder een hoek van slechts zes graden.
Het is niet voor het eerst dat zo’n ‘tegendraads’ planetenstelsel is ontdekt. Een mogelijke verklaring voor het bestaan van zulke stelsels kan zijn dat er tijdens hun vorming turbulenties zijn opgetreden die de onderlinge oriëntaties van ster en planeten heeft verstoord. Maar K2-290 is wel een uniek geval, omdat de banen van de twee planeten netjes samenvallen.
Albrecht en zijn medewerkers zoeken de verklaring daarvoor in het gegeven dat er in het K2-290-stelsel meer dan één ster aanwezig is. Computersimulaties laten zien dat de zwaartekrachtsinteracties met een andere ster ertoe kunnen leiden dat de protoplanetaire schijf rond een jonge ster – de schijf van gas en stof waarin zich later planeten kunnen vormen – sterk gaat kantelen. Kortom: we mogen er niet van uitgaan dat planetenstelsels-in-wording altijd (min of meer) in het evenaarsvlak van hun ster liggen.
Het vak-artikel over dit onderzoek kan hier ingezien worden.
Bron: Astronomie.nl
Leuk bericht.
Wat bijna alle al langer heersende gedachten rond dubbelsterren en het wel of niet aanwezig zijn van Planeten in zo’n opstelling.
In een voorgaand college was mij namelijk ooit uitgelegd dat rond dubbel Sterren geen Planeten gevormd konden worden.
De Ruimte – Tijd rond deze twee zou zo veel veranderingen hebben dat massaclustering moeilijk tot stand zou komen.
Persoonlijk kon ik mij goed vinden in deze theorie en daarop zouden voor mij rond alle Dubbelsterren geen Planeten aanwezig zijn.
En aangezien het lichtende Heelal voor het merendeel uit Dubbelsterren bestaat konden we het aantal Sterren dus niet vermeerderen en zo eenvoudig vertellen dat er zeker zo veel Planeten aanwezig zijn.
Maar nu, nu blijkt het in bijzondere gevallen dus toch…. te kunnen.
Overigens in mijn Ruimte – Tijd profielen is het niet uitgesloten dat de overgebleven Ster van een oude Dubbelster dus anders roteert dan zoals we het bij de meeste situaties zien.
Juist de verdwenen Ster kan namelijk de richting van de Protoplanitaire gas en stof ring hebben aangezet.
En doordat deze een heel snelle buitenbaan had en daar door op gegeven moment zijn eigen Ruimte – Tijd maakte.
Hierdoor draait niet de centrale Ster verkeerd, maar de Protoplanitaire ring.
O ja het is ook nog maar net hoe je boven en onder beoordeeld, wat waar de verkeerde richting op gaat.