29 maart 2024

Marsmaantjes Phobos en Deimos hadden wellicht één gezamenlijke voorouder

Impressie van een grote Marsmaan, die in botsing komt met een planetoïde. Credit: Mark Garlick / markgarlick.com

Mars heeft twee bijzondere maantjes: Phobos en Deimos. Niet alleen zijn ze klein in vergelijking tot bijvoorbeeld de Maan van de aarde, maar ze staan ook nog eens erg dichtbij Mars. Phobos maakt maar liefst drie keer per dag één rondje om Mars, Deimos doet daar dertig uur over – ter vergelijking: de Maan doet 27 dagen over één omwenteling om de aarde. Het is niet voor niets dat lange tijd de gedachte onder planeetdeskundigen was dat Phobos en Deimos twee ingevangen planetoïden zijn. Je zou dan echter sterk eccentrische, langgerekte banen verwachten met een lukrake inclinatie ten opzichte van het equatoriaal baanvlak van Mars. Maar dat is niet het geval, want Phobos en Deiomos draaien keurig rondjes in dat equatoriale vlak in cirkelvormige banen. Een team van onderzoekers, dat onder leiding stond van Amirhossein Bagheri (Technische Hogeschool en Universiteit van Zürich (Zwitserland)), komt nu met een nieuwe theorie: Phobos en Deimos stammen af van één gezamenlijke voorouder, een verloren gegane grote maan van Mars. Het team baseert zich op metingen die gedaan zijn met NASA’s InSight Marslander, die metingen doet aan de binnenzijde van Mars. InSight was in staat om getijdeeffecten te meten van passages van Phobos en Deimos. Door de verzamelde gegevens te stoppen in computersimulaties was men in staat te bepalen dat de banen van Phobos en Deimos elkaar in het verleden gekruist moeten hebben. Daaruit leidt men af dat ze ergens tussen 1 en 2,7 miljard jaar geleden moeten hebben behoort tot een groter hemellichaam dat om Mars draaide. Mogelijk dat die maan in botsing kwam met een planetoïde en dat uit de fragmenten van die botsing Phobos en Deimos ontstonden (zie afbeelding bovenaan). Deimos bevindt zich nog steeds in de oorspronkelijke baan van die voorouder, Phobos is daarentegen in een lagere baan terecht gekomen – in minder dan  50 miljoen jaar zal ‘ie vermoedelijk op Mars storten of voor die tijd uit elkaar vallen door de getijdewerking. Men hoopt dat een Japanse sonde, die in 2024 een lander op Phobos moet brengen, bevestiging kan opleveren van het idee van die gezamenlijke voorouder. Hier het vakartikel van Bagheri et al, verschenen in Nature Astronomy. Bron: ETHZ.

Share

Speak Your Mind

*