5 december 2024

Dankzij het dynamo-mechanisme kunnen witte dwergen zeer sterke magnetische velden genereren

Impressie van een witte dwerg die materie aantrekt van een begeleidende ster. Credit: Paula Zorzi

Lang was een raadsel waarom sommige witte dwergen – sterren van pakweg de massa van de zon in een volume ter grootte van de aarde – een zeer sterk magnetisch veld hebben, wel een miljoen keer zo krachtig als dat van de aarde. De eerste magnetische witte dwerg die ontdekt werd was GRW +70 8247, in 1970 ontdekt. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Matthias Schreiber (Núcleo Milenio de Formación Planetaria van de Universiteit van Santa María in Chili) heeft nu een oplossing gevonden voor die magnetische witte dwergen en eigenlijk is het heel simpel. Net zoals een fietsdynamo een electrisch veld genereert doordat een magneet door de fietsband gaat ronddraaien, zo gebeurt het met de aarde ook, maar dan net andersom: de vaste ijzerkern van de aarde wordt omgeven door een vloeibare mantel van ijzer en doordat beiden ronddraaien wordt een magnetisch veld opgewekt. En dat is precies wat ook in witte dwergen kan gebeuren, mits ze voldoende zijn afgekoeld. Witte dwergen ontstaan als sterren zoals de zon hun waterstof in de kern hebben opgebrand en als ook het daarop volgende stadium, dat van de rode reuzenfase, is afgelopen. Ze zijn dan zeer heet en bestaan uit vloeibare koolstof en zuurstof. Na miljarden jaren kan de kern zover afgekoeld zijn dat deze begint te kristalliseren. Dán lijkt de witte dwerg op de aarde: een vaste kern met een vloeibare mantel. Als de mantel dan sneller gaat ronddraaien, bijvoorbeeld door de toevoer van materie vanuit een begeleidende ster (zie afbeelding hieronder), dan kan het magnetisch veld van de witte dwerg veel sterker worden.

Voorstelling van het dynamo-model van de witte dwergen (bovenaan beginnend en dan tegen de klok in). Credit: Paula Zorzi

Men wil nu het dynamo-model verder gaan verfijnen en kijken of de voorspellingen van het model overeenkomen met de waarnemingen van magnetische witte dwergen. In Nature Astronomy verscheen dit vakartikel over het dynamo-mechanisme. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*