19 maart 2024

50.000 jaar geleden was Mars vulkanisch nog actief

De scheur met vulkanische afzettingen in Cerberus Fossae. Credit NASA/JPL/MSSS/The Murray Lab

Onderzoekers van de Universiteit van Arizona hebben een gebied op Mars ontdekt dat slechts 50.000 jaar geleden – geologisch gesproken nog maar zeer kort geleden – vulkanisch actief was. Door het bestuderen van satellietfoto’s ontdekten David Horvath en z’n team dat er in het gebied genaamd Elysium Planitia recent vulkanische activiteit moet zijn geweest. De vulkaanuitbarsting daar veroorzaakte een 12 kilometer brede, gladde, donkere afzetting rond een 30 kilometer lange vulkanische kloof. Bij de uitbarsting zou as tot maar liefst 10 km hoogte in de ijle atmosfeer van Mars kunnen zijn gestegen. Het zou kunnen dat de uitbarsting veroorzaakt werd door de inslag van een grote planetoïde in de buurt. Zou de gehele geologische geschiedenis van Mars tot een dag worden teruggebracht, dan zou deze vulkaanuitbarsting in de laatste seconde van die dag plaatsvinden, aldus Horvath. Nader onderzoek van het gebied heeft laten zien dat het moet zijn gegaan om een pyroclastische uitbarsting, dat wil zeggen dat er magma moet zijn geëxplodeerd onder invloed van de druk van gassen. Elysium Planitia lijkt qua vulkanische activiteit op IJsland, waar ook regelmatig lavastromen over het oppervlak plaatsvinden. De periode met de grootste vulkanische activiteit op Mars was lang geleden, met een piek tussen 4 en 3 miljard jaar geleden en met lichtere activiteit tot 3 miljoen jaar geleden.

Het gebied Elysium Planitia met in het witte vierkant de plek van de scheur bij Cerberus Fossae. Elysium Mons is een grote, 13 km hoge vulkaan. Credit: MOLA Science Team.

1600 km verwijderd van Elysium Planitia staat NASA’s InSight lander, die onderzoek doet aan het binnenste van Mars. Insight heeft in de periode dat hij op Mars staat (sinds eind 2018) in het gebied Cerberus Fossae (deel van Elysium Planitia – zie kaartje hierboven) al twee kleine Marsbevingen gemeten, wijzend op de mogelijkheid dat er in de mantel van Mars nog steeds bewegingen gaande zijn van magma. De jonge vulkanische afzettingen in Elysium Planitia én de bevingen in Cerberus Fossae maken het aannemelijk dat er vandaag de dag ook nog steeds vulkanische activiteit op Mars mogelijk is. Dat zou mogelijkheden bieden voor bemande ruimtevaart naar Mars, want door de interactie tussen magma en ondergrondse ijslagen zouden er ondergrondse waterreservoirs kunnen ontstaan, die van nut zijn voor toekomstige astronauten. Hier het vakartikel over de ontdekking van de recente vulkanische activiteit op Mars, verschenen in Icarus. Bron: Universiteit van Arizona.

Share

Comments

  1. Leuk,

    dat we nu een tijdsbeeld hebben in de vulkanische activiteiten op Mars.
    Op de Aarde hebben we dit natuurproces nog steeds en al sinds ruim 4 miljard jaar.
    En dit uitsluitend omdat we ook zeeën en samen met dat tektonische platen hebben.
    Zonder deze actie is vulkanisme moeilijk, moeilijk omdat magma maar op zeldzame plekken zo vloeibaar is zoals we het uit een vulkaan zien stromen.
    Daarom zegt mij dit bericht dat Mars waarschijnlijk zo’n 50.000 jaar geleden ook nog plaat tektonisch actief was.
    Maar omdat Mars iets anders is dan bijvoorbeeld de Maan Io die fonteinen heeft omdat hier “ruimte-tijd” zijn werk doet.
    Vermoed ik ook dat het verlies van vloeibaar water op Mars nog niet zo heel oud is, water wat een compressor is in tektoniek.
    Kei mooi dat het een het andere verklaard, want anders hadden we in Europa meer en zeer waarschijnlijk ook in de Waddenzee een vulkaan.

Speak Your Mind

*