De stellaire omgeving van de zon. Bron: Wikipedia
Even een kort blogje tussendoor. Uit recent onderzoek is gebleken dat in de omgeving van het zonnestelsel 540 sterren en planeten bekend zijn. Met “in de omgeving” bedoelen de onderzoekers binnen een straal van 10 parsecs (33 lichtjaar) vanaf de zon. Binnen dit gebied bevinden zich 77 exoplaneten, 88 bruine dwergen (mislukte sterren) en ruim 375 echte sterren. Hiertoe behoren 249 kleine rode dwergsterren, waaronder Proxima Centauri (de dichtstbijzijnde ster na de zon), en verder 21 witte dwergen (dode sterren) en 18 zon-achtige sterren. Uiteraard is dit een voorlopig aantal, aangezien astronomen voortdurend ‘nieuwe’ exoplaneten en dwergsterren vinden. Goed, 540 sterren en planeten dus – da’s een flink aantal! En dat allemaal binnen slechts tien parsecs!
Mooi bericht.
Toch weten weinige wat dit in de werkelijkheid wil zeggen, ik bedoel 10 parsec oftewel die 33 lichtjaar.
Met de vermelding 33 lichtjaar hebben Sterrenkundige het voor zich zelf handiger gemaakt om verdere berekeningen te doen.
Iedereen op dit blog weet dat licht een overbruggingssnelheid heeft van 300.000 km/sec.
En zo vertegenwoordigen die 33 lichtjaar heel simpel 5203440000000 gewone kilometers.
Dat is nog eens iets, hoewel ik uit college ervaring weet dat er bijna niemand het getal 1000 goed overziet.
Daarom vertel ik in mijn docerende uurtje dat bijvoorbeeld het nu besproken gebied van 33 lichtjaar ( een sferen vorm met de Aarde in het centrum met een diameter van die 5203440000000 kilometer is )
Om dit te vereenvoudigen neem ik de Dom van Utrecht als ruimte en in deze ruimte strooien we 540 zandkorreltjes.
Ik weet dat dit aantal zandkorreltjes eenvoudig op twee vingertopjes passen en ook weet ik dat het formaat van de Dom van Utrecht heel…. ver onder doet voor 33 lichtjaar vergeleken bij het formaat wat één zandkorreltje heeft wat hier een Ster voorstelt.
En nu strooien we die 540 zandkorrels in de Utrechtse Dom, deze allemaal ongeveer even ver uit elkaar.
Ik weet dat niemand die zandkorrels zal opvallen en….
Het bijzondere is dat ze allemaal alleen op de vloer liggen.
En alles verteld dat weinige het formaat 33 lichtjaar goed begrijpt, zelf ik niet omdat ik er vanuit ga dat mijn formaat beweringen ook nog ver onder de maat zijn.
Maar 540 Sterren vele met planeten is zeer waarschijnlijk een niets zeggend aantal in de besproken ruimte.
Om nu de Dom van 112 m hoogte als “ruimte” te gebruiken en zijn hoogte er dus geheel niet toe doet, zou ik het strand van Katwijk genomen hebben … of de Kalahari woestijn @Jos. De Jaap-Eden baan lijkt me weer wat minder geschikt want je kan stevig op de bek gaan van die paar strooizand korreltjes 🙂
Hoe je aan die “5203440000000” komt, weet ik niet, maar het is veel te weinig. Duidelijkheidshalve even met scheidingspunten: 5.203.440.000.000 km is zowat 5,2 biljoen km, en dat is minder dan één lichtjaar. Een lichtjaar is ongeveer 9,46 biljoen km (m.b. 9.460.73.472.580,8 km). Heb je er 33, dan is dat ongeveer 312,18 biljoen km (wat preciezer: 312,2041056 biljoen km). Oftewel zowat 60 keer meer dan wat jij stelde. Ergens illustreert het natuurlijk wel dat grote getallen moeilijk “te overzien” zijn.
Toevoeging: als je die 540 planeten netjes op een rij zet, bv. op die diameter uit je voorbeeld (maar dan met de correcte kilometerlengte), dan staan ze gemiddeld ruim 578 miljard km van elkaar. Dat is goed 125 keer zover als de afstand Zon-Neptunus, of pakweg 23 lichtdagen. In een sferische ruimte met een diameter van 33 lichtjaar is de spreiding natuurlijk nog anders.