Credit: Rodney, Brammer et al.
Een supernova die we in 2016 al drie keer zagen – nee, niet één supernova die door drie waarnemers werd waargenomen, het ging om één en dezelfde supernova die de sterrenkundigen drie keer zagen. En ergens rond 2037 gaan we ‘m waarschijnlijk voor de vierde keer zien. Drie keer één en dezelfde supernova zien en over pakweg 16 jaar nog een keertje, kan dat? Jazeker het kan. En het is niet eens zo héééél bijzonder. Het gaat hier om supernova AT2016jka, die in 2016 door de Hubble telescoop werd ontdekt. Deze supernova vond plaats in MRG-M0138, een sterrenstelsel dat ‘quadruply lensed’ is, dat wil zeggen dat ‘ie door een tussen de aarde en het sterrenstelsel staande cluster van sterrenstelsels in maar liefst vier verschillende beelden is vervormd. MRG-M0138 zien we vier keer, omdat de ruimte door massa van de cluster genaamd MAC J0138.02155 verbogen wordt en daardoor wordt het licht van MRG-M0138, dat áchter MAC J0138.02155 gelegen is, maar liefst in vier verschillende beelden gesplitst, vier kleine geelgekleurde boogjes van licht – zie de afbeelding hieronder voor hoe dat in principe ontstaat en de foto bovenaan hoe dat er in werkelijkheid uitziet.
Zo werkt een zwaartekrachtlens. Credit: NASA and ESA
In drie van de vier boogjes zagen sterrenkundigen dus in 2016 een supernova (zie afbeelding helemaal bovenaan, SN1 t/m 3, bij SN4 is niets te zien), net zoals sterrenkundigen in 2014 én 2015 ook vijf keer supernova Refsdal zagen. Na SN Refsdal is nog zo’n meervoudig gelensde supernova gezien, dus AT2016jka is de derde in z’n soort. En nou dus de voorspelling: een team van sterrenkundigen onder leiding van Steven Rodney (University of South Carolina) en Gabriel Brammer (University of Copenhagen) heeft berekend dat het licht in de vierde boog van MRG-M0138 er wat langer over doet om de aarde te bereiken en dat ergens rond 2037 (± enkele jaren) het licht van AT2016jka bij ons zal arriveren, ruim twintig jaar nadat het licht van de andere bogen met AT2016jka ons bereikten. Er wordt zelfs nog een vijfde beeld van de supernova voorspeld (SN5 in de foto hierboven), maar of die te zien is en wanneer is nog onzeker. Nou, in ieder geval zal men MRG-M0138 ergens vanaf 2035 goed in de gaten gaan houden. Hier het vakartikel over de berekeningen aan AT2016jka. Bron: Universe Today.
