20 april 2024

Grote komeetkern vanuit de Oortwolk onderweg naar binnenste deel zonnestelsel

Foto van 2014 UN271 gemaakt met de 0.51-m SkyGems Remote Telescope in Namibië. Links zijn de sterren streepjes geworden door het volgen, op de foto rechts is dat gecorrigeerd. De komeet is het wazige vlekje in het midden. Credit: Luca Buzzi et al.

Het heet 2014 UN271, een zogeheten ‘Transneptunische object’ dat vanuit de verre Oortwolk in het buitenste deel van het zonnestelsel in een komeetachtige baan naar de binnenste regionen van het zonnestelsel beweegt. Hij is pas recent ontdekt, ook al zou je denken dat dat in 2014 is gebeurd. Sterrenkundigen Pedro Bernardinelli en Gary Bernstein vonden ‘m op archiefbeelden uit 2014 tot 2018 van de Dark Sky Survey (DES). 2014 UN271 vertoont nu ook al activiteit zoals een komeet die heeft, zoals de vorming van een coma, een gasvormig omhulsel om de kern [1]Dat kan al zo ver van de zon verwijderd als ze vluchtige gassen zoals CO en CO2 uitstoten.. Als we dan vervolgens constateren dat 2014 UN271 volgens helderheidsmetingen tussen 100 en 370 km groot is kunnen we stellen dat er een enorme knoepert van een komeet onze kant uit komt. Nou zou je op twee manieren kunnen reageren op dit nieuws: 1) Hoera, een nieuwe Hale-Bopp komt onze kant uit, wanneer beginnen de waarnemingen; 2) Hellup, een nieuwe rampkomeet komt onze kant uit, we zijn verdoemd. Beide reacties zijn echter niet van toepassing. Want ondanks z’n grote afmeting zullen op aarde weinig spektakel beleven van 2014 UN271, of het nou positief of negatief is. Dat komt omdat 2014 UN271 in 2031 het dichtst bij de aarde komt, maar hij op grote afstand blijft. In 2014 stond hij nog op 29 AE (Astronomische Eenheden, de afstand tussen aarde en zon, 149 miljoen km) van de zon, dat was 4,3 miljard km. Bij z’n perihelium in 2031 zal 2014 UN271 10,9 AE van de zon staan, dat is net de afstand tot Saturnus. Hij blijft dus nog ver weg en ondanks de grootte van de komeetkern zal ‘ie in 2031 niet helderder worden dan Pluto, pakweg magnitude 13-16. Je hebt dan dus een flinke telescoop nodig om ‘m te kunnen zien.

Credit: NASA/Tony873004.

Die komeetachtige baan van 2014 UN271 is trouwens wel bijzonder, want die blijkt bijna loodrecht te staan op het baanvlak van het zonnestelsel (zie de illustratie hierboven). Men heeft berekend dat hij welgeteld 612.190 jaar doet over één omloop om de zon, waarbij aangetekend dat er ook berekeningen zijn die dit op 4,5 miljoen jaar houden. Het aphelium van de komeet – het punt in z’n baan het verste van de zon – is met een afstand van maar liefst 0,6 lichtjaar diep in de Oortwolk gelegen, de wolk van ijskoude komeetkernen die naar de voorspeller ervan, Jan Oort, is genoemd. Bron: Phys.org+ Wikipedia.

Voetnoten

Voetnoten
1 Dat kan al zo ver van de zon verwijderd als ze vluchtige gassen zoals CO en CO2 uitstoten.
Share

Speak Your Mind

*