28 maart 2024

Sterrenkundigen in 2.034 stersystemen zitten eersterangs om de aarde te zien

Credit: GooKinSword/Pixabay.

Met ruimtetelescopen zoals voorheen Kepler en nu TESS kunnen we bij andere sterren dan de zon exoplaneten zien, planeten die zich, ‘verraden’ doordat ze gezien vanaf de aarde periodiek voor hun centrale ster langsschuiven en door die transitie een kleine dip in de lichtsterkte van de ster veroorzaken. Maar het omgekeerde kan uiteraard ook: dat vanaf planeten bij andere sterren door hypothetische sterrenkundigen aldaar wordt gezien dat de aarde voor de zon langs schuift, voor sol, zoals het geloof ik in galactisch spraakgebruik heet. En dat is precies wat sterrenkundigen van Cornell University en het American Museum of Natural History duidelijk probeerden te krijgen: vanuit welke stersystemen binnen een afstand van 326 lichtjaar (100 parsec) zijn in de periode van 5000 jaar geleden tot 5000 jaar na nu transities van de aarde voor de zon langs te zien?

Impressie van de aarde en de zon met op de achtergrond de vele stersystemen in de Melkweg waarvandaan men een transitie van de aarde voor de zon langs kan zien. Credit: OpenSpace/American Museum of Natural History

Om dat heel nauwkeurig te kunnen berekenen maakten ze gebruik van de gegevens uit de eDR3 catalogus, die met de Europese Gaia ruimtetelescoop zijn verzameld. Dat leverde welgeteld 2.034 stersystemen op waar dat mogelijk is, 1.715 waar dat afgelopen 5000 jaar al kon en daar komen komende vijf millennia nog 319 stersystemen bij (een eerdere berekening vorig jaar leverde 1.004 sterren op waar dan kon). Dat het niet altijd dezelfde sterren zijn waar vandaan transities van de aarde zichtbaar zijn is eenvoudig te verklaren: sterren in de Melkweg bewegen voortdurend en daardoor verandert hun onderlinge positie en daarmee ook hun blik op elkaar continu. Tot de 2.034 stersystemen zijn er zeven waarvan we weten dat die exoplaneten hebben.

Impressie van Ross 128b met op de achtergrond de rode dwergster. Credit: ESO/M. Kornmesser

Eentje daarvan is het Ross 128 systeem met een rode dwergster in het sterrenbeeld Maagd, waar een planeet omheen draait die op de aarde lijkt, slechts 11 lichtjaar van ons verwijderd (zie impressie hierboven). Op die planeet konden ze transities van de aarde zien startend vanaf 3057 jaar geleden en dat vervolgens 2158 jaar lang, tot pakweg 900 jaar geleden. Het welbekende TRAPPIST-1 systeem, waar maar liefst zeven op de aarde lijkende planeten omheen draaien (waarvan vier in de leesbare zone van de ster), is over 1642 jaar aan de beurt om aarde-transities te zien en dan 2371 jaren achtereen. In Nature verscheen het vakartikel over de berekeningen aan de stersystemen waar vandaan ze transities van de aarde konden/kunnen zien. Bron: Science Daily.

Share

Speak Your Mind

*