Site pictogram Astroblogs

Zeer zware witte dwerg ontdekt die mogelijk ineen kan storten

Impressie van de kleinste en zwaarste ontdekte witte dwerg, met ter vergelijking onze maan erbij. Credit: Giuseppe Parisi

Impressie van de kleinste en zwaarste ontdekte witte dwerg, met ter vergelijking onze maan erbij. Credit: Giuseppe Parisi

Sterrenkundigen hebben de kleinste, maar tevens ook zwaarste witte dwerg ontdekt die tot nu toe bekend is. De witte dwerg heet ZTF J1901+1458 en hij is het product van de botsing en samensmelting van twee kleinere witte dwergen. Hij is volgens de waarnemingen 1,35 keer zo zwaar als de zon en dat zit gepropt in een bol die iets groter is als onze maan (4300 km om precies te zijn, zie de afbeelding) – ter vergelijking: de meeste witte dwergen zijn net zo zwaar als de zon en hebben een volume zo groot als dat van de aarde. Eh… ZTF J1901+1458 is de kleinste, maar ook zwaarste witte dwerg, is dat niet vreemd? Nee, in het geval van witte dwergsterren niet. Dwergsterren hebben geen kernfusie, die een druk creeërt die de zwaartekracht weerhoudt, hun omvang hangt af van kwantum mechanika, met name door gedegenereerde of ontaarde elektronen. ZTF J1901+1458 werd ontdekt met de Zwicky Transient Facility, waar diverse telescopen aan meedoen, zoals het Caltech’s Palomar Observatorium in Californië. Sterren tot een massa van acht keer die van de zon worden eerst een rode reus en daarna uiteindelijk een witte dwergster. In het geval van ZTF J1901+1458 waren er oorspronkelijk twee kleine witte dwergen en die spiraliseerden langzaam maar zeker naar elkaar toe tot ze uiteindelijk botsten en samensmolten.

Impressie van twee witte dwergen die naar elkaar toe spiraliseren. Credit: Caltech/IPAC/R. Hurt

Het magnetische veld van de twee afzonderlijke dwergen werd na de samensmelting ook veel sterker. ZTF J1901+1458 heeft nu een magnetisch veld dat wel een miljard keer sterker is dan dat van de zon. Hij draait ook zeer snel rond: eens per zeven minuten. Ilaria Caiazzo (Caltech) en haar team denken dat ZTF J1901+1458 ineen kan storten tot een neutronenster. Dat zou kunnen gebeuren als in de kern elektronen worden ingevangen door protonen en de veranderen in neutronen. De druk van de gedegenereerde elektronen neemt dan af en op een gegeven moment kan de kern dan door de zwaartekracht ineenstorten tot neutronenster. ZTF J1901+1458 staat slechts 130 lichtjaar van ons vandaan en dat maakt het een goed object van relatief nabij goed in de gaten te houden. Met een geschatte leeftijd van 100 miljoen jaar is het ook een jonge witte dwerg (die kunnen vele miljarden jaar oud worden). Hier het vakartikel over deze bijzondere witte dwerg, verschenen in Nature. Bron: Keck Observatorium.

FacebookTwitterMastodonTumblrShare
Mobiele versie afsluiten