Weergave van de Melkweg. In het noordelijke deel is Palomar 5 te zien en de sterrenstroom, waar deze mee verbonden is, Credit: M. Gieles et al./Gaia eDR3/DESI DECaLS
In de ‘losse’ bolvormige sterrenhoop Palomar 5 blijkt een overvloedige hoeveelheid zwarte gaten te zitten. Onderzoek door een internationaal team van sterrenkundigen (o.a. van de Universiteit van Barcelona) laat zien dat er in het centrum van de bolhoop meer dan honderd zwarte gaten huizen, drie keer zo veel als wat je zou verwachten op grond van de hoeveelheid sterren in de bolhoop. Dat betekent dat zo’n 20% van alle massa in Palomar 5 gevormd wordt door zwarte gaten, die elk pakweg twintig keer zo zwaar zijn als de zon, aldus het team, dat onder leiding stond van Mark Gieles (Institute of Cosmos Sciences of the University of Barcelona). Palomar 5 is een bolhoop in het sterrenbeeld Slang (Serpens), dat in 1950 werd ontdekt door Walter Baade, de bekende sterrenkundige. De bolhoop staat zo’n 80.000 lichtjaar van ons vandaan en het is één van de 150 bolhopen die rond de Melkweg cirkelen. Met een leeftijd van tien miljard jaar is ‘ie oud, net als de meeste andere bolhopen. Palomar 5 is zoals gezegd een losse bolhoop: hij bevat tien keer minder massa dan de gemiddelde bolhoop, maar is wel vijf keer groter. Dat duidt er sterk op dat hij aan het uiteenvallen is. Uit simulaties (zie video hieronder) blijkt dat Palomar 5 duidelijk gelinkt kan worden aan de dynamische sterrenstromen, die rondom de Melkweg slingeren en die veroorzaakt zijn door botsingen van de Melkweg met bolhopen en dwergstelsels. Kennelijk heeft dat in het geval van Palomar 5 geleid tot een grote hoeveelheid zwarte gaten (allemaal veroorzaakt door zware sterren die als supernova exploderen), die in de toekomst alleen nog maar meer worden: over pakweg een miljard jaar is Palomar 5 helemaal uit elkaar gevallen en bestaat hij volledig uit zwarte gaten.
Hier het vakartikel van Mark Gieles et al, vandaag verschenen in Nature. Bron: Universiteit van Barcelona.
Ik vind het vreemd dat er in de simulatie (het filmpje dat onderaan de blog staat) een uitgangssituatie met heel veel zwarte bolletjes is genomen, wat volgens de uitleg aan het begin van het filmpje betekent dat er heel veel zwarte gaten waren. Ik zou eerder verwachten dat je bij het begin weinig of geen zwarte gaten hebt en dat die in de loop der tijd gevormd worden uit zware sterren.