29 maart 2024

FRB 200428, de enige bekende snelle radioflitser in de Melkweg, barst enigszins periodiek uit

Impressie van een magnetar die een uitbarsting ondergaat. Credit: NASA’s Goddard Space Flight Center/Chris Smith, USRA/GESTAR

Er zijn vele snelle radioflitsers bekend (Engels: Fast radiobursts, FRB’s), objecten die in een fractie van een seconde een enorme hoeveelheid radiostraling uitbraken, maar er is er maar eentje die in de Melkweg staat, voor zover we nu weten: FRB 200428, alias SGR 1935+2154 te zijn (SGR staat voor ‘soft gamma repeater’), vermoedelijk een magnetar, een snel ronddraaiende neutronenster met een zeer krachtig magnetisch veld. De magnetar SGR 1935+2154 wordt al sinds 2014 in de gaten gehouden, de FRB plopte pas in april 2020 op. Nu blijkt uit onderzoek dat de gamma-uitbarstingen van SGR1935+2154 een soort van periodiciteit kennen, dat wil zeggen dat ze gedurende een periode van vier maanden uitbarstingen in het zachte gamma-gebied plaatsvinden, afgewisseld met een periode van drie maanden van rust. Hieronder zie je een grafie van de afwisselende periodes van uitbarstingen en stiltes in de actieve en inactieve ‘vensters’, zoals onderzocht door een team on der leiding van Mikhail Denissenya (Nazarbayev Universiteit in Kazachstan).

Credit: Mikhail Denissenya, Nazarbayev University, Kazakhstan

Om de proef op de som te nemen ging het team van sterrenkundigen kijken of ze een voorspelling van uitbarstingen in een nieuw actief venster konden waarnemen. En inderdaad: tot juni zou SGR1935+2154 in z’n driemaandelijkse inactieve venster zitten, maar daarna zou het weer ‘los’ moeten gaan. Op 24 juni werd inderdaad weer een uitbarsting in zachte gammastraling gezien, gevolgd door andere uitbarstingen. Sinds 2014 heeft men nu tien actieve vensters waargenomen, waarvan de kans dat ze allemaal op toeval berusten 1 op 10.000 is. De vraag is alleen wat die periodieke uitbarstingen van de magnetar veroorzaakt. Het zou kunnen dat er periodieke een soort van beving ontstaat als gevolg van de interactie tussen de harde korst van de magnetar en diens krachtige magnetische veld, waardoor er een uitbarsting ontstaat, maar het zou ook kunnen dat er een wiebel in de rotatie van de magnetar zit, die periodiek leidt tot een uitbarsting. De magnetar zou omgeven kunnen zijn door een dichte wolk van gas en stof, waar dan weer wel en dan weer niet via gaten in de wolk uitbarstingen worden doorgelaten. Hier het vakartikel over de waarnemingen aan deze FRB/SGR in de Melkweg, verschenen in Physical Review D. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*