28 maart 2024

De NEID spectrometer is klaar voor de jacht op exoplaneten

Credit: Dani Zemba, Guðmundur Stefánsson, and the NEID Team

De NEID spectrometer, verbonden aan de WIYN 3,5m telescoop van het Kitt Peak National Observatorium in Arizona, is klaar voor de jacht op exoplaneten. Het woord NEID komt van de taal van de Indiaanse stam Tohono O’odham en het betekent ‘zien’. NEID ziet andere exoplaneten niet door naar dipjes in de lichtcurve van sterren te kijken, indicaties van exoplaneten die gezien vanaf de aarde periodiekvoor hun ster langs schuiven, zoals de meeste andere exoplaneetjagers doen, maar door naar verschuivingen in de spectraallijnen van de sterren te kijken. Als er planeten om een ster draaien zorgen die er door hun massa voor dat de ster iets heen en weer wiebelt. En die wiebel is te zien als verschuivende spectraallijnen, een verschijnsel dat te maken heeft met het bekende Dopplereffect. Een mooi voorbeeld is hoe de planeten in het zonnestelsel aan de zon trekken. Jupiter zorgt er met z’n grote massa bijvoorbeeld voor dat de zon 13 meter per seconde wiebelt, de veel lichtere aarde zorgt voor een wiebel van slechts 9 cm/s – ik heb dat bewegen van de zon om zijn barycentrum door dat wiebelen in deze blog beschreven. NEID kan wiebels zien van 25 cm/s bij andere sterren.

Kitt Peak National Observatory. Credit: Paul Robertson

Om te testen heeft NEID een spectrum van onze zon gemaakt, bovenaan te zien. De spectrometer kan behalve visueel licht, dat wij met onze ogen kunnen zien, ook straling zien in het ultrioviolette en infrarode deel van het spectrum. Alle streepjes in het spectrum zijn absorptielijnen. Vergelijk je ze met spectra gemaakt bij stilstand in laboratoria dan zal je zien dat de lijnen iets verschoven zijn en dat wijst op de wiebel van de zon als gevolg van de aantrekkingskracht van de planeten. NEID heeft de zon spectrografisch prachtig in beeld gebracht, nu de exoplaneten bij andere sterren nog. Bron: Eurekalert.

Share

Comments

  1. Etienne Durinck zegt

    Hoeveel bolletjes (manen-planeten …) er in het heelal zoal rondhangen. We hebben er geen flauw idee van; Zelfs op geen miljarden na.

Speak Your Mind

*