RS Ophiuchi als nova uitgebarsten en nu met het blote oog zichtbaar

Op 8 augustus j.l. is de witte dwerg RS Ophiuchi in het sterrenbeeld Slangendrager (Ophiuchus, 5000 lichtjaar van ons vandaan) plotseling in lichtsterkte toegenomen van magnitude +12 naar +5 (zeshonderd keer zo lichtsterk). RS Oph, zoals de ster kortweg wordt genoemd, is een recurrente nova ^[1]Daar zijn er maar zeven van bekend in ons Melkwegstelsel, dus ze zijn zeldzaam., dat wil zeggen eentje die af en toe een thermonucleaire uitbarsting meemaakt. Het was Keith Geary in Ierland die als eerste zag dat RS Oph weer zo’n uitbarsting heeft en dat hij met een helderheid van 5m net met het blote oog zichtbaar is (al is bij zo’n helderheid een verrekijker of kleine telescoop wel bruikbaar). De uitbarsting werd ook waargenomen met de 2021 Fermi Gamma Ray Space Telescope van de NASA, die gammastraling kan ‘zien’.

Bekijk meer

RS Oph is in eruption at 4.5 mag now!! Please observe!#NovaEruption #RSOph #citizenscience #telescopes #citizenscience pic.twitter.com/im0s93XgDa

— Dr. Stella Kafka (@stellakafka) August 9, 2021

RS Oph is eigenlijk een dubbelstersysteem, een witte dwerg met vlakbij een rode reus, die in 454 dagen om hun gemeenschappelijk zwaartepunt draaien. Er stroomt materie van de reus naar de dwerg en om de paar decennia is er genoeg materie bij de dwergster verzameld om zo’n explosie te ondergaan – vorige uitbarstingen van de nova waren in 1898, 1933, 1958, 1967, 1985 en 2006. Bij de vorige uitbarsting in 2006 bereikte de nova een helderheid van +4,5m. Hieronder een kaart waarop te zien is waar de nova precies staat – hier een nóg gedetailleerdere kaart. Hier een overzichtskaart, waar je de Slangendrager aan de hemel kunt vinden.

Slangendrager staat momenteel na zonsondergang in het zuidwesten, iets boven de bekende zomersterrenbeelden Schorpioen en Boogschutter. Laatste schatting van de helderheid: Filipp Romanov in Yuzhno-Morskoy (Rusland) heeft de helderheid geschat op +4,6m. Bron: Spaceweather.com.