Er is een ‘breuk’ ontdekt in één van de spiraalarmen van de Melkweg

We dachten het Melkwegstelsel aardig goed te kennen – hierboven dé standaard afbeelding die je altijd ziet van de Melkweg – maar soms komen we nog steeds voor verrassingen te staan. Zo hebben sterrenkundigen recent een ‘breuk’ ontdekt in één van de spiraalarmen van de Melkweg. Het is een soort van uitsteeksel bestaande uit jonge sterren en gaswolken waaruit sterren ontstaan van zo’n 3000 lichtjaar lengte in de Sagittariusarm, één van de spiraalarmen van de Melkweg. Hieronder zie je er een illustratie van (de zon zit dichterbij de Orionarm).

De sterrenkundigen maakten voor deze ontdekking gebruik van de gegevens verzameld met de Spitzer IR ruimtetelescoop van de NASA en van de Europese Gaia ruimtetelescoop. Vier gaswolken in de breuk kennen we goed, want dat zijn de bekende Adelaarsnevel, de Omeganevel, de Trifidnevel en de Lagunenevel (zie afbeelding hieronder).

Om aan te geven hoe strak een spiraalarm opgewonden zit rondom de kern van een sterrenstelsel hanteren sterrenkundigen een maat, de zogeheten pitchhoek. Die is bij een perfecte cirkelvorm 0° en als de armen meer open zijn, losser om de kern, dan wordt de pitchhoek groter. De Sagittariusarm heeft een pitchhoek van 12°. Maar het uitsteeksel in deze arm heeft een pitchhoek van 56°, dus die wijkt erg af van de rest van de arm. De sterren en gaswolken in de breuk hebben een snelheid en bewegingsrichting die afwijkt van de sterren en wolken in de Sagittariusarm. Bij andere sterrenstelsels vindt men vaker van deze ‘sporen’ of ‘veren’, zoals ze ook wel worden genoemd, en dat bracht Alberto Krone-Martins (Universiteit van Californië) en z’n collega’s op het idee om deze ook bij de Melkweg te gaan zoeken… en met succes. Hier het vakartikel over de ontdekking van de breuk, verschenen in Astronomy & Astrophysics. Bron: NASA-JPL.