29 maart 2024

Komeet ATLAS was vermoedelijk brokstuk van een komeet die 5000 jaar geleden aan de hemel verscheen

Foto’s door Hubble gemaakt van de uiteengevallen komeet ATLAS, links op 20 april 2020, rechts op 23 april 2020. Credit: NASA, ESA, Quanzhi Ye (UMD). IMAGE PROCESSING: Alyssa Pagan (STScI)

Weten jullie nog van die komeet ATLAS (C/2019 Y4)? Dat was de komeet die voorjaar 2020 in eerste instantie op weg leek te zijn een komeet te gaan worden die met het blote oog zichtbaar zou worden en die voor spektakel zou zorgen, maar die vervolgens uit elkaar viel en daarmee op een andere manier voor spektakel zorgde. Welnu, die komeet is weer in het nieuws en wel door onderzoek door de sterrenkundige Quanzhi Ye van de Universiteit van Maryland (VS). Die denkt namelijk dat komeet ATLAS een brokstuk was van een grote ‘moederkomeet’ die zo’n 5000 jaar geleden, toen ze in de Nijldelta begonnen met het koloniseren van de vruchtbare grond, als een heldere komeet aan de hemel te zien moet zijn geweest. Ye komt met die hypothese op grond van overeenkomsten die komeet ATLAS heeft met de grote komeet van 1844, die toen te zien was en die bijna net zo helder was als Sirius, de helderste ster aan de hemel. Komeet ATLAS en de komeet van 1844 volgden namelijk beiden een identieke baan om de zon, iets was eerder al was opgemerkt door de amateur-sterrenkundige Maik Meyer.

Kop van een wetenschappelijk artikel uit 1850 over de komeet van 1844. Credits: ADS/NASA.

Ye denkt daarom dat de twee kometen brokstukken zijn van een grote moederkomeet en zijn berekeningen laten zien dat die 5000 jaar geleden op een afstand van 37 miljoen km de zon passeerde – het zogeheten perihelium. Het vreemde van komeet ATLAS (ontdekt dankzij en genoemd naar het ‘Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System‘) is dat die op een véél grotere afstand van de zon uit elkaar viel, op wel 160 miljoen km van de zon. Niet alles van de kern van komeet ATLAS viel overigens uit elkaar, er was een deel dat al na enkele dagen fragmenteerde, terwijl een ander deel weken bij elkaar bleef.

Komeet ATLAS vóór z’n uiteenvallen, op 14 maart 2020 gefotografeerd door Martin Gembec (Credits voor hem).

Ye denkt daarom dat de komeetkern sterke delen en zwakke delen bevatte. Sterrenkundigen denken dat komeetkernen fragiele opeenhopingen zijn van stof en ijs, die gemakkelijk uit elkaar kunnen vallen. Dat zou kunnen als door de uitstoot van gassen de kern sneller gaat roteren en centrifugale krachten de kern doen uiteenvallen, maar het zou ook kunnen dat er in de kern ‘supervluchtig’ ijs zit, dat de kern heeft doen uiteenspatten, zoals vuurwerk in de lucht. Hier het vakartikel van Ye, verschenen in the Astronomical Journal. Bron: Hubble.

Share

Comments

  1. Kei interessant bericht!
    zeker de theorie hoe dat een Komeet in stukken uit elkaar kan geraken.
    Persoonlijk had ik mijn hersens daar al eens een uurtje mee belast, maar…. was door wat anders weer gestopt met filosoferen.
    Het bericht hierboven levert goede nieuwe stof op om er toch eens een paar avonden in te stoppen.
    En zo een presentatie te starten welke een aanvulling wordt op cursusdeel 6 “Kleine objecten ” ( van onze uit 15 delen bestaande beginnerscursus ) waar we de kometen in bespreken.
    “Kometen”, die vuile sneeuwballen die stinken naar ammoniak is de basis in dit les deel.
    Ooit konden we in het natuurkundelokaal van een school, die nu bekende samenstelling van een Komeet bij elkaar gooien in een bak met droogijs.
    Het was een super succes tot het begrijpen hoe zo’n object uit de Oortwolk er uit zou kunnen zien.

Speak Your Mind

*