‘Hyceaanse’ planeten – hete oceaanwerelden met waterstofrijke atmosferen – kunnen de speurtocht naar buitenaards leven bespoedigen

Jawel, een nieuwe naam die wordt geïntroduceerd in de sterrenkunde: hyceaanse planeten. Het staat voor een nieuwe klasse van exoplaneten, die geïdentificeerd is door een team van sterrenkundigen onder leiding van Nikku Madhusudhan (Cambridge’s Institute of Astronomy). Het staat voor leefbare hete oceaanwerelden met waterstofrijke (H2) atmosferen, die volgens de onderzoekers wel eens vaker kunnen voorkomen in de Melkweg dan de ‘gewone’ aardachtige planeten. Het gaat om leefbare planeten, dus ze zijn qua massa, temperatuur, omvang en atmosferische omstandigheden geschikt om leven te herbergen. Dat maakt het volgens de onderzoekers goed mogelijk dat we al binnen twee tot drie jaar biosignaturen van leven op dergelijke planeten kunnen detecteren, zoals ze schrijven in dit artikel, dat gepubliceerd is in The Astrophysical Journal. Veel van de kandidaat-hyceaanse planeten die gevonden zijn die zijn groter en heter dan de aarde. Maar dat maakt ze niet minder aantrekkelijk om gastheer te zijn van oceanen met microbacterieel leven, zoals we dat ook op aarde aantreffen bij de zogeheten extremofielen, organismen die bij extreme omstandigheden kunnen leven. De hyceaanse planeten hebben een groter temperatuurbereik waarbij leven nog mogelijk is, dus hun leefbare zone (de zogeheten Goudlokjezone) is groter dan die van aardachtige planeten.

Er zijn momenteel 4833 exoplaneten ontdekt en de meeste daarvan zijn planeten met afmetingen tussen die van de aarde en Neptunus, de zogeheten super-aardes en mini-neptunussen. De meeste van die mini-Neptunussen zijn groter dan 1,6 keer de diameter van de aarde en er werd altijd van gedacht dat de druk in de atmosfeer van deze planeten te groot was om leven te kunnen herbergen. Maar onderzoek van één zo’n mini-Neptunus – K2-18b om precies te zijn – door het team van Madhusudhan laat zien dat zo’n planeet wel degelijk leven kan herbergen. Naar aanleiding daarvan ging men uitzoeken onder welke condities planeten leven kunnen herbergen en dat leidde tot de identificatie van deze nieuwe klasse van exoplaneten, die veel oceanen bevatten en een waterstofrijke atmosfeer. Ze kunnen tot 2,6 keer zo groot als de aarde zijn en het kan er 200 °C worden. Het zijn die oceanen die leven zouden kunnen bevatten. Met toekomstige telescopen zoals de James Webb Space Telescope (JWST), die eind dit jaar wordt gelanceerd, hopen ze een begin te kunnen maken met de speurtocht naar de biosignaturen bij de hyceaanse planeten, om te beginnen bij K2-18b. Alle kandidaat-hyceaanse planeten die ze met de JWST willen onderzoeken draaien om rode dwergsterren en liggen tussen 35 en 150 lichtjaar van ons vandaan. Bron: Universiteit van Cambridge.