29 maart 2024

‘Hyceaanse’ planeten – hete oceaanwerelden met waterstofrijke atmosferen – kunnen de speurtocht naar buitenaards leven bespoedigen

Impressie van een hyceaanse planeet. Credit: Amanda Smith

Jawel, een nieuwe naam die wordt geïntroduceerd in de sterrenkunde: hyceaanse planeten. Het staat voor een nieuwe klasse van exoplaneten, die geïdentificeerd is door een team van sterrenkundigen onder leiding van Nikku Madhusudhan (Cambridge’s Institute of Astronomy). Het staat voor leefbare hete oceaanwerelden met waterstofrijke (H2) atmosferen, die volgens de onderzoekers wel eens vaker kunnen voorkomen in de Melkweg dan de ‘gewone’ aardachtige planeten. Het gaat om leefbare planeten, dus ze zijn qua massa, temperatuur, omvang en atmosferische omstandigheden geschikt om leven te herbergen. Dat maakt het volgens de onderzoekers goed mogelijk dat we al binnen twee tot drie jaar biosignaturen van leven op dergelijke planeten kunnen detecteren, zoals ze schrijven in dit artikel, dat gepubliceerd is in The Astrophysical Journal. Veel van de kandidaat-hyceaanse planeten die gevonden zijn die zijn groter en heter dan de aarde. Maar dat maakt ze niet minder aantrekkelijk om gastheer te zijn van oceanen met microbacterieel leven, zoals we dat ook op aarde aantreffen bij de zogeheten extremofielen, organismen die bij extreme omstandigheden kunnen leven. De hyceaanse planeten hebben een groter temperatuurbereik waarbij leven nog mogelijk is, dus hun leefbare zone (de zogeheten Goudlokjezone) is groter dan die van aardachtige planeten.

Impressie van de planeet K2-18b. Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser

Er zijn momenteel 4833 exoplaneten ontdekt en de meeste daarvan zijn planeten met afmetingen tussen die van de aarde en Neptunus, de zogeheten super-aardes en mini-neptunussen. De meeste van die mini-Neptunussen zijn groter dan 1,6 keer de diameter van de aarde en er werd altijd van gedacht dat de druk in de atmosfeer van deze planeten te groot was om leven te kunnen herbergen. Maar onderzoek van één zo’n mini-Neptunus – K2-18b om precies te zijn – door het team van Madhusudhan laat zien dat zo’n planeet wel degelijk leven kan herbergen. Naar aanleiding daarvan ging men uitzoeken onder welke condities planeten leven kunnen herbergen en dat leidde tot de identificatie van deze nieuwe klasse van exoplaneten, die veel oceanen bevatten en een waterstofrijke atmosfeer. Ze kunnen tot 2,6 keer zo groot als de aarde zijn en het kan er 200 °C worden. Het zijn die oceanen die leven zouden kunnen bevatten. Met toekomstige telescopen zoals de James Webb Space Telescope (JWST), die eind dit jaar wordt gelanceerd, hopen ze een begin te kunnen maken met de speurtocht naar de biosignaturen bij de hyceaanse planeten, om te beginnen bij K2-18b. Alle kandidaat-hyceaanse planeten die ze met de JWST willen onderzoeken draaien om rode dwergsterren en liggen tussen 35 en 150 lichtjaar van ons vandaan. Bron: Universiteit van Cambridge.

Share

Comments

  1. Het is werkelijk kortzichtigheid om te denken dat buitenaards leven alleen maar heerst als ze op ons de mens lijkt.
    Alleen al het woord leven goed definiëren is lastig kwam ik achter na verschillende colleges.
    In eerste instantie dacht ik stevig te staan door te doceren dat leven dat was als een cel de kwaliteit bezit om zich zelf te reproduceren dus te delen te delen te delen enzovoorts.
    Maar uiteindelijk moest ik toegeven dat zelfs een computers met bepaalde mogelijkheden op die manier leven zou kunnen heten.

    En zo geeft het onderzoek wat hierboven beschreven staat alleen maar winnaars.
    Het kan al namelijk in de vorm van koolstofconstructies op onvoorstelbare locaties.
    Diep in de oceanen rond black smokers onder heel hoge druk en hoge temperatuur.
    Ook diep in onze Aardkorst is leven te vinden.
    Daar waar voor mensen dodelijke straling heerst zijn extremofielen te vinden omdat deze het juist daar heerlijk vinden om te zijn.
    De omgeving kan niet zuur genoeg zijn of iets wil er in gedijen.

    En zo ben ik volverwachting wat voor structuur dat het nog te vinden leven gaat hebben.

    Hoe zei SPOCK dat ook al weer “It’s live Jim but not as we know it”!

  2. Jan Brandt zegt

    Mooi verwoord….en zo waar!!
    Het Universum heeft ons al zo vaak verrast en zeker wat dit onderwerp lijkt het het aanwenden van “Aardse oogkleppen en menselijke kortzichtigheid” op z’n minst..eh..niet echt handig!!
    Always expect/look out for the unexpected!!
    En vooruit laat ik als doorwrocht Trekkie c.q. Spock-fan eindigen met “live long and prosper”!!!

  3. Dick Mesland zegt

    Atomen, moleculen, materialen leven niet. Zij zijn onderhevig aan de natuurwetten. Instrumenten, zoals computers of de meest ingenieuze constructies ontsproten aan het menselijk brein, leven niet. Eventueel doelgericht functioneren van deze constructies zijn afgeleiden van menselijke doelen.

    Levende constructies zijn eveneens gebaseerd op niet-levende materie. Zij zijn daarentegen altijd doelgericht, intrinsiek en autonoom. Op alle niveaus van leven. Voor zo ver de mens dat begrijpt, is het hoofddoel de instandhouding van het leven. Met alle daarmee samenhangende subdoelen. Leven is een mysterie.

    Het is niet meer dan logisch om met de huidige biologische kennis, en niet met gefantaseerde mogelijkheden, te zoeken naar leven buiten onze aarde.

Speak Your Mind

*