29 maart 2024

Röntgen-vergrootglas geeft blik op zeer ver verwijderd superzwaar zwart gat

Credit: NASA/CXC/M. Weiss; X-ray (inset): NASA/CXC/SAO/D. Schwartz et al.

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Chandra röntgen-ruimtetelescoop van de NASA een zeer ver verwijderd zwart gatsysteem in beeld gebracht. Met behulp van de zwaartekrachtlens van een sterrenstelsel precies tussen dat systeem en de aarde, die werkte als een soort van röntgen-vergrootglas, kon men met Chandra een scherper beeld krijgen dan wanneer die lens er niet zou zijn. In het systeem heeft men twee bronnen gezien die röntgenstraling uitzenden – twee superzware zwarte gaten óf één superzwaar zwart gat en een uitgespuugde jet of straalstroom, gelegen op 11,8 miljard lichtjaar in het sterrenbeeld Dolfijn. Het gaat om het systeem genaamd MG B2016+112, waar eerder ook al met radiotelescopen naar was gekeken. Het is dankzij de zwaartekracht van het sterrenstelsel exact tussen MG B2016+112 en de aarde in gelegen dat we het systeem zo scherp kunnen zien. In de afbeelding hieronder zie je hoe dat precies werkt.

Credit: NASA/CXC/M. Weiss; X-ray (inset): NASA/CXC/SAO/D. Schwartz et al.

Op de foto zijn drie objecten te zien die röntgenstraling uitzenden. Onderzoek door Dan Schwartz (Center for Astrophysics | Harvard and Smithsonian) en z’n collega’s laat zien dat die straling afkomstig is van twee objecten, van twee superzware zwarte gaten óf één superzwaar zwart gat en een uitgespuugde jet of straalstroom.

Hier het vakartikel over de waarnemingen met Chandra aan MG B2016+112, te verschijnen in the Astrophysical Journal. Bron: NASA.

Share

Speak Your Mind

*