20 april 2024

Mysterie van de Chinese supernova van AD 1181 lijkt opgelost te zijn

Opnames van Pa 30. Credit: University of Manchester

Afgelopen duizend jaar zijn er vijf heldere supernovae in ons Melkwegstelsel te zien geweest, helaas voor ons allemaal in het tijdperk vóór de telescoop. Eentje daarvan was de ‘gastster’, die in 1181 Anno Domini door Chinezen en Japanners werd waargenomen en die maar liefst zes maanden lang (185 dagen om precies te zijn) te zien was aan de hemel. Volgens de bronnen was de supernova zo helder als de planeet Saturnus. Van de vier andere supernova van dit millenium hebben we de overblijfselen teruggevonden, zoals Messier 1 als restant van de supernova van 1054, maar alleen van SN 1181 was er geen overblijfsel gevonden, ondanks het feit dat de historische bronnen wel aangeven waar de supernova ongeveer aan de hemel plaatsvond, ergens tussen de Chinese sterrenbeelden Chuanshe en Huagai (zie de afbeelding hieronder)

Kaart met in rood Chinese sterrenbeelden waar SN 1181 ongeveer verscheen. Credit: Universiteit van Hongkong.

Maar nu lijkt dat mysterie opgelost te zijn, want een internationaal team van sterrenkundigen heeft het mogelijke restant van de supernova gevonden: de zwakke, snel uitdijende nevel genaamd Pa30, die zich bevindt rondom één van de heetste sterren van de Melkweg, de ster van Parker. De sterrenkundigen, waartoe ook Albert Zijlstra (Universiteit van Manchester) behoort, onderzochten Pa 30 en zagen dat de nevel met maar liefst 1100 km/s uitdijt (da’s de snelheid waarmee je in vijf minuten de maan kunt bereiken). Die snelheid duidt op een leeftijd van 1000 jaar, wat aansluit bij de datum van SN 1181. Ook Parker’s ster sluit goed aan bij het profiel dat van de supernova is opgesteld, vermoedelijk het resultaat van een botsing van twee witte dwergen. Dergelijke botsingen leiden tot het zeldzame Type Iax supernova, die niet heel helder zijn, maar wel lang zichtbaar. Hier is het vakartikel over het onderzoek aan Pa 30 en Parker’s ster, verschenen in The Astrophysical Journal Letters. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*