19 april 2024

Zwart gat met een gekromde accretieschijf ontdekt

Impressie van een zwart gat met een gekromde accretieschijf. Credit: John Paice

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft op basis van waarnemingen aan de variatie in de lichtkracht van een zwart gat in de Melkweg ontdekt dat de accretieschijf van het zwarte gat gekromd is. Het gaat om het zwarte gat MAXI J1820+070, dat met een afstand van 9600 lichtjaar relatief nabij gelegen is. In maart 2018 vond er een uitbarsting van röntgenstraling plaats bij MAXI J1820+070, welke werd waargenomen door een Japanse röntgentelescoop aan boord van het ISS. MAXI J1820+070 is een binair systeem, in dit geval een zwart gat van zo’n 8 keer de massa van de zon, waar een ster met een lage massa omheen draait. Jessymol Thomas (South African Astronomical Observatory) en z’n team bestudeerden de gegevens van de lichtsterkte van MAXI J1820+070, welke niet alleen door professionele sterrenkundigen waren verzameld, maar ook door amateurs van de AAVSO (American Association of Variable Star Observers). hij was gedurende enkele maanden zo helder dat zelfs amateurs ‘m konden zien in visueel licht. Bij MAXI J1820+070 stroomt er materie van de ster naar de accretieschijf rondom het zwarte gat, waar de materie wordt verhit tot een temperatuur van zo’n 10.000 K.

Drie maanden na de eerste uitbarsting gebeurde er iets opmerkelijks: in het visuele licht ging de helderheid heel sterk omhoog en weer omlaag in een periode van slechts 17 uur, terwijl in het röntgengebied geen verandering optrad. De sterrenkundigen kunnen maar één verklaring bedenken voor die gebeurtenis: de accretieschijf moet door de röntgenstraling gekromd zijn en daardoor konden we vanaf de aarde tijdelijk een groter oppervlak van de accretieschijf zien en dat resulteerde in een sterke toename van de hoeveelheid zichtbaar licht.

Hier het vakartikel over het onderzoek aan het zwarte gat met de gekromde accretieschijf, gepubliceerd in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*