29 maart 2024

Van “scheelkijker” naar Verrekijker!

8×30 verrekijker in vergevorderde staat van ontleding!

Verrekijkers en amateursterrenkunde gaan al vele decennia, zij het vaak ietwat ongemakkelijk, hand in hand. Wijs mij een amateur-astronoom aan, danwel beginnend danwel ouwe rot, die niet ergens in een stoffig donker hoekje zo’n ding heeft rondslingeren. Verrekijkers zijn zelden in gebruik als eerstelijns astro-instrumenten en vervullen derhalve in de wereld der praktiserende amateur hemelgluurders een beetje de rol van het ondergeschoven optische kindje.

Begrijpelijk, want vergeleken met een “echte telescoop” wordt een verrekijker vooral door nieuwelingen in de astrobizzz heel vaak gezien als een optisch speelgoedje voor “aardse zaken”, nuttig voor de pleziervaart of alleen maar geschikt voor het observeren van vogels e.d. Een vraag die ik meer dan regelmatig te horen krijg is of  en hoe dan je zo’n “vogelkijker” (want zo staat het toch op de verpakking) ook kunt gebruiken voor het waarnemen van de sterren?? Eh…..nou, je neemt het kreng mee naar buiten als het donker c.q. helder is en vervolgens kantel je het geval een graadje of 45 in opwaartse richting de sterrenhemel….et voila….het feest kan beginnen! Verrekijkers en de sterrenhemel….een onderschatte edoch hemelse combinatie!!!!

Een goede verrekijker als eerste waarneeminstrument is eigenlijk zelfs vaak een veel betere optie dan menig zogenaamde “speelgoedwinkel-sterrenkijker” verpakt in van die mooie dozen met soms de meest krankzinnige vergrotings-mogelijkheden erop gedrukt tot soms wel 500 keer, iets wat voor een dikke “echte” telescoop hoog op een Andes-bergtop vaak genoeg nog een dingetje is!!

Verrekijkers worden dus meestal, niet speciaal met astronomische plannen voor ogen, al dan niet tweede hands, zonder enige kennis van zaken, als het ware “in den blinde” aangeschaft en daar is op zich niets mis mee, mits de koper/gebruiker maar happy is met haar/zijn aanwinst.

Echter mocht je toch bewust met astronomische plannen in het achterhoofd op verrekijkerjacht willen gaan, dan zijn er wel degelijk een aantal (technische) zaakjes waarop gelet dient te worden!! In de eerste plaats is natuurlijk de vraag of je een handzaam binnenzak gevalletje wil of toch een zogenaamde “monster astrobino”???

DE REDEN om een verrekijker te willen hebben heeft te maken met het feit dat wij mensen uitgerust en ingericht zijn op het kijken met TWEE ogen. Door met één oog door een telescoop te kijken  doe je in feite jezelf te kort. Onze hersenen halen het maximum uit ons menselijk gezichtsvermogen wanneer  er met TWEE ogen gekeken kan worden.

Dit betekent dus dat wanneer je het met een  gewone telescoop ECHT GOED wil doen, je in feite niet één maar TWEE dezelfde  echte telescopen moet aanschaffen en die dan vervolgens zodanig “aan elkaar zien te knopen” dat je door beide kijkers tegelijk kunt kijken……enne….dit soort optische  “monstercontraptie’s” bestaan….tot 50cm dubbel Newton-telescopen aan toe…..ook dit zijn….eh…”verrekijkers….maar toch niet echt het soort waar ik het in dit epistel over wil hebben!!

Een ongeschreven regel “in de literatuur” stelt dat een verrekijker met twee 50mm lenzen….zoals bijvoorbeeld de nedrige alom aanwezige 7×50 huis, tuin en keuken verrekijker, omdat je met  twee ogen door twee 50mm lenzen naar de hemel kijkt,  niet de optische prestatie’s levert van een 50mm telescoop maar eerder van een 65mm telescoop. Ofwel…2×50=1×65!!

Verrekijkers worden gedefinieerd door twee getalletjes die je in de meeste gevallen gedrukt kunt vinden op de achterkant (de kant waar je je ogen plaatst) van de verrekijker.

8×30 of 7×50 of 20×60 of 25×100….etc..etc..etc…Het eerste getalletje geeft de vaste vergroting weer en daarmee hebben we meteen het grootste nadeel van de gemiddelde huis,tuin en keuken-verrekijker t.o.v. een “echte telescoop” te pakken…..je kunt geen oculairen wisselen en dus moet je het doen met slechts die ene  vergrotingsfactor.

Dit gezegd hebbende….bestaat er natuurlijk op elke vaste regel wel weer een uitzondering…en in “verrekijker-land” is dat in de vorm van peperdure speciaal voor sterrenkundige waarnemingen bestemde verrekijkers, voorzien van twee losse oculairen, die dus naar eigen believen gewisseld kunnen worden voor het verkrijgen van de gewenste vergroting net zoals bij een “echte telescoop”…….maarre…da’s met dit soort instrumenten ech wel een heel duur geintje,  want als je b.v. drie vergrotingsfactoren ambieert en je wilt daarbij ook nog eens een lekker wijd beeldveld van 100 graden, dan kan je voor de knallerprijs van die ZES (!!!) pecunia-slurpende widefield oculairen net zo goed een hele dikke ECHTE telescoop aanschaffen…..MAAR….voor wie dat wil, het kan…en voor het aanschouwen van de plaatjes die dit soort (meestal grootformaat) verrekijkers produceren moet je ook heel sterke bretels hebben, want  je broek zakt er in zeer positieve  zin echt vet van af!!! Maar goed, dit terzijde!!

Het twee getalletje geeft de diameter van het objectief/de lens aan……50 is 50mm….100 is 100mm is 10cm.  Wat die lensafmetingen betreft is net zoals met echte telescopen in feite heel simpel…..Wat je mag willen hebben hangt af van een al dan niet fijngevulde bankrekening, van je spierballen….maar bij de aanschaf van een verrekijker met een vaste vergroting, ook van je LEEFTIJD!!!! Dat ogenschijnlijk vreemde maar wel zeer belangrijke  gegeven zal ik strakkies nog even uitgebreid toelichten.

Een 7×50 verrekijker is (meestal) een zeer betaalbaar,  zeer effectief en makkelijk aan een touwtje om je nek  mee te nemen instrument. Een 25×100 monsterbino is daarintegen heel veel minder vriendelijk voor je spaarvarken en voor je nek en spierballen al helemaal….eh…”een (pijnlijke!!) uitdaging” te noemen. Ik heb zo’n ding ooit een paar jaar tot mijn grote optische genoegen mogen gebruiken….maarre….voor mijn, toen nog relatief redelijk jonge kadaver, was het “los uit de hand gebruik” een behoorlijk spierpijnlijke ervaring te noemen. Een (zwaar) statief is voor zo’n kreng echt een MUST!

Afijn….als de gewenste lensafmeting is bepaald dan komt de zo ogenschijnlijk onbelangrijke keuze van de gewenste (vaste) vergroting….enne….dan is, zoals eerder gezegd,  de leeftijd van de potentiële koper een bepaaldelijk niet te onderschatten factor!  Let me explain!!!.

De gewenste optimale vaste vergrotingsfactor is namelijk direct afhankelijk van de afmeting van de pupil van het menselijk oog.  Als je een verrekijker omhoog houdt tegen het licht dan zie je “zwevend ” aan de oculairzijde van de verrekijker een lichtend schijfje (zie foto) genaamd het “Ramsden-schijfje”. Dit Ramsdenschijfje wordt ook wel aangeduid met de optica-term “uittreepupil”.

Twee sets “Ramsden-schijfjes/uittreepupillen”. De bovenste is de 8x30verrekijker met een 4mm uittreepupil. De Onderste is de 7x50verrekijker met een 7mm uittreepupil.

Dit Ramsdenschijfje/uittreepupil is de afbeelding van de lensopening gemaakt door het optische systeem van de verrekijker. De afmeting van dit schijfje is direct afhankelijk van de afmeting van de frontlens en de toegepaste (vaste!!) vergroting.

AL HET HEMELLICHT gevangen door de frontlens is verzameld in dit schijfje. De afmeting van de uittreepupil reken je uit door de afmeting van de frontlens in millimeters te delen door de (vaste) vergroting. Bij een 7×50 verrekijker is de afmeting van de ramsdenschijf/uittreepupil 50 gedeeld door 7= 7mm.

Ofwel….als jij al het licht gevangen door die 50mm lens op je netvlies wilt krijgen dan moet “het doorlaat-gat” van jouw oog zijnde je pupil minimaal 7mm of groter  zijn!!!

Is dat doorlaat-gat kleiner dan plaats je in feite een natuurlijk diafragma in de lichtweg van frontlens naar de detector,  zijnde je netvlies…ofwel….de VOLLE LICHTMEP van die 50mm komt bij een “oogpupil-doorlaat-gat”  KLEINER dan die 7mm NIET aan op het menselijke detectie-netvlies.

Het “grote probleem” is nu dat de maximaal haalbare afmeting van de menselijke oogpupil helaas in negatieve zin afhankelijk is van de leeftijd van den nedrigen mensch.

Bevind de potentiële nieuwbakken verrekijker-bezitster/bezitter zich nog in de zogenaamd “snotneusleeftijd”, zeg maar ergens zo onder de 15 jaar,  dan zal zij of hij prima de volle potentie van die 7×50 verrekijker kunnen benutten omdat de maximaal haalbare afmeting van de jeugdige oogpupil dan nog zo rond die gewenste 7mm zit!! Uw nedrig astroblogs-scribent echter,  met zijn oude jongere leeftijd van maar liefst 60 lentes of waren het nu 60 nare gepekelde winters(??),  gaat die 7mm bij lange na niet meer halen. Op mijn rijpe (verrotte??) leeftijd mag ik de vlag uithangen als de afmeting van mijn oogpupil nu nog net iets aan de goede kant van 4mm blijft hangen!!

Dit laatste onvermijdelijke feit der vergankelijkheid houdt dus in dat, zeker op papier, ik met die 7×50 verrekijker eigenlijk de verkeerde verrekijker hoopvol voor mijn bejaarde oogjes plaats. Wil ik het…..”by the book..echt goed” doen dan zou ik eigenlijk NIET een 7×50 verrekijker moeten gebruiken maar meer iets van een 12(!!!)x50 verrekijker, immers…..50 gedeeld door 12=4.17……en dan is het Ramsden-schijfje/uittree-pupil van de verrekijker (in het donker!!) WEL ongeveer even groot als mijn 60 jaar jonge oogpupil!!!……

Als je dit optisch-biologische gegeven serieus wenst te willen nemen, dan betekent dat je bij het kiezen van een verrekijker met vaste vergroting je de kans loopt om nog wel eens….eh…”naast de pot te pissen”, want als die geambieerde 12×50 verrekijker nu simpelweg NIET BLIJKT TE BESTAAN…..wat dan te doen???

Tja……je kan er dan ook gewoon voor kiezen om heel die “uittreepupil-problematiek” te negeren en lekker toch die ozo universele, betaalbare en handzame (verkeerde) 7×50 aan te schaffen….enne….neem maar aan van de zeer tevreden bezitter/gebruiker van zo’n ding, daar ga je echt geen spijt van krijgen……prima optisch speeltje……MAAR…dit gezegd hebbende ……als ik nu op mijn huidige leeftijd, op serieuze “astrobino-hunt” zou willen gaan,  dan ga ik met dat leeftijdgebonden uitreepupil gegeven zeker rekening houden!!

Die 25×100 monsterbino (4mm uittreepupil) die ik ooit heb gehad zou dan zeker weer een optie kunnen worden….of…misschien, omdat het net wat handzamer is, toch maar een 20×80 (uitttreepupil 4mm)….of wellicht zo’n optisch geweldige oude russische 20×60 (uittreepupil 3mm…..erg handig als je de 70 jaar nog eens mag halen!!)…of…of….of…Nou ja, hoe dan ook…..dit is een onontkoombaar,  door Moeder Natuur gedicteerd,  gegeven waarbij het absoluut geen kwaad kan om bij de keuze van een nieuw aan te schaffen verrekijker rekening mee te houden. Het is maar dat U het weet!!!

Als die hindernis genomen is dan zijn er nog enkele andere optische zaakjes zoals de aanwezigheid van prisma’s van de betere glassoort en de aanwezigheid van de juiste coatings waar rekening mee gehouden mag worden.

Wat die prisma’s betreft, die worden of van BK7 of van BAK-4 glas gemaakt, waarbij die laatste de voorkeur verdient. De aanwezigheid van BAK-4 kan eenvoudig vastgesteld worden aan de vorm van het Ramsdenschijfje. Als deze NIET PERFECT ROND is maar een beetje hoekig dan zijn er prisma’s gemonteerd van de goedkopere mindere kwaliteitsglassoort BK4.  Wat betreft de aanwezigheid van de fijnste anti-reflectie-coatings dienen de frontlenzen bij strijklicht een mooie rode of groene kleurzweem te vertonen i.p.v. iets van vaal wittigs.

Waar ook over nagedacht mag en kan worden is het feit dat er in “verrekijkerland” twee zogenaamde “prisma-configuratie’s” worden gebruikt. Een verrekijker ontleent haar compactheid aan de aanwezigheid van een setje “optische opvouw-prisma’s” die geplaatst zijn in de kijkerbuis tussen de frontlens en het oculair.

De oudste prisma-configuratie is het zogenaamde “Porro-systeem” waarvoor in 1854 patent is aangevraagd door de italiaan Ignazio Porro. Dit type verrekijker/prismakijker is nog steeds het algemeen meest voorkomende soort verrekijker en al helemaal in de wereld der amateursterrenkunde.

Die andere, modernere, variant is de zogenaamde “dakkant prismakijker. Dit laatste type kenmerkt zich door een veel compactere bouwwijze dan de “Porro-prismakijker”.

Twee maal 8x30verrekijker. De kleine is een dakkant en de grote een Porro

In principe zijn beide types OK genoeg voor astronomische waarnemingen waarbij  het echter wel algemeen bekend is dat een 50mm Porro-prisma verrekijker door de bank genomen een helderder beeld geeft dan een 50mm dakkantprisma-kijker. Dakkantprismakijkers zijn ook nog eens duurder en ingewikkelder te maken maar door hun inherente steviger constructie ook wel weer veel minder gevoelig voor scheelheid. Monsterbino’s voor sterrenkundige doeleinden zijn vrijwel altijd Porroprisma-verrekijkers. Ik heb twee 8x30verrekijkers “rondslingeren”. één porro (nu met eigengemaakte stelschroefjes) en één strakke dakkant. Beide zijn op hun eigen specifieke manier goed genoeg voor mij!!!

Deze en nog een paar andere kleine verrekijker-dingetjes/gebreken, zijn echter voor mij, in al die lange tijd dat ik verrekijkers voor astronomische waarnemingen heb gebruikt, NOOIT echte superbezwaarlijke afkeurpunten geweest ….MAAR DIT GELDT DUS NIET VOOR DE ENIGE ECHTE GROTE GEMENE VERREKIJKER-PLAAGGGEEST en dat is…..

SCHEELHEID……aaaaarrrrrrggghhhhhh!!!!!!!!!!

Daar heb ik dus wel een enorme piep….piep…piep…kolere-hekel aan!!!!..enne….ik ben tot mijn grote ongenoegen toch helaas meer schele verrekijkers tegen het vege lijf gelopen dan niet schele verrekijkers.

Met het begrip “schele verrekijker” bedoel ik het verschijnsel van het niet precies op elkaar komen van de twee door de beide “kijkerbuizen” van de verrekijker geproduceerde afbeeldingen. Je richt je verrekijker op de Maan en dan hoor je één mooi haarscherp maanbeeldje te zien en niet twee aparte naast/onder/boven elkaar staande Maanbeeldjes…..Dat is, vind ik,  echt een heel verschrikkelijk irritant rotgezicht  en het verpest precies het grote voordeel van een verrekijker, het feit dat je met twee ogen tegelijk naar hetzelfde object kan kijken!!

Het mooie verschijnsel en tegelijkertijd het grote probleem is nu dat de menselijke hersenen deze verrekijker-scheelheid tot op zekere hoogte automatisch COMPENSEREN.

Je richt je schele verrekijker op de Maan (of overdag op een aards object) en je ziet in eerste instantie dus die twee separate maanbeeldjes en dan opeens zie je ze als het ware vanzelf naar elkaar toe bewegen tot je weer, zoals het hoort, één maanbeeldje ziet. Nou zou je kunnen denken…da’s mooi, da’s heel mooi….die compensatie-eigenschap van onze superhersentjes……enne….bij het werken met verrekijkers met een heel klein beetje “scheelheid” is dat zeker best wel..eh..handig…..MAARRE…..bij het langdurig waarnemen met een schele verrekijker zal dit  compensatie-mechanisme uiteindelijk resulteren in een zeer oncomfortabele en zeer pijnlijke (hoofdpijn!!) waarneemsessie….niet leuk!!! Uiteraard heeft dit compensatievermogen van de hersenen ook een grens, echt zwaarschele verrekijkers zullen dubbele beelden blijven produceren….en koppijn!!

Verrekijkers kunnen of standaard af fabriek al scheel en wel  aan de niets vermoedende klant  zijn geleverd ….OF…..een goede niet schele verrekijker kan alsnog scheel geraakt zijn  door woestwild menselijk handelen.

Hoe het ook zij, een verrekijker MOET altijd, vind ik, uitgerust zijn met een stelmechanisme om deze eventuele aanwezige scheelheid te corrigeren….Nu heb “in de literatuur” menigmaal  gelezen over de aanwezigheid van die anti scheelheid stelschroefjes….maarre…..tot op heden is dat helaas slechts bij lezen over gebleven,  want ik ben ze in elk geval echt nog NOOIT tegengekomen………tot een maandje of wat geleden!!!

Mijn sleutelmaatje Ben, 88 vitale lentes jong, kwam met een ogenschijnlijk degelijk ogende verrekijker op de proppen die hij ooit voor een redelijk bedrag bij de eerbiedwaardige instelling zijnde de Vogelbescherming had aangeschaft……enne…..kolere….wat was dat geval scheel, zeg!! Met het ene oog kon ik naar voren kijken en met het andere oog bijkans 180 graden naar achter. Met stip de scheelste verrekijker waar ik ooit doorheen heb gekeken. In principe was vriendje Ben al op “verrekijkerjacht” voor nieuw beter exemplaar,  maar als ik zin had om “iets” met die…piep…verrekijker overhoop te halen dan mocht ik ongebreideld mijn gang gaan. Aangezien er dus niets te verliezen was en ik aan de buitenkant (weer) GEEN stelschroefjes kon ontdekken heb ik hele geval meteen rigoureus uit elkaar geplukt….en toen….Loo and behold….spotte ik zowaar goed verstopt aan de binnenkant opeens wel twee stuks heuse stelschroefjes…wow…dat was een onverwacht plezante verrassing!!! Maarre….als die ….piep…stelschroefjes wel te zien zijn met de verrekijker helemaal uitgekleed, waarom zie ik ze dan niet aan de buitenkant, daar waar ik er met een schroevedraaiertje makkelijk bij kan????????????

Het enige wat zo’n stelschoefje  (per kijkerbuis één ranzig piepklein miezerig takke-stelschroefje) doet is één van de twee, in de kijkerbuis aanwezige, prisma’s een heel klein beetje omver duwen, zo mocht ik vaststellen. Trouwens, de manier waarop die prisma’s semi bewegelijk in zo’n  (verre)kijkerbuis bevestigd zitten, met twee van die tegen de kijkerbuis vastgeklemde losse bladveren…..tja….hmmmm….”het zal…eh..wel goed zijn”….laat ik het daar diplomatiek maar bij laten!!

Maar goed…….waarom oh waarom toch zijn die stomme stelschroefjes zo perfect zorgvuldig  onzichtbaar en onbereikbaar verstopt onder van die dikke retestrak-vastgeplakte hyperstevige moderne stylistische designer coating-zooi??????????????????????

Het bovenste gedeelte van dit drieluik toont het zorgvuldig verstopte piepkleine stelschroefje van de vogelkijker, de andere twee de zelfbouw stelschroeven van de in het eerste plaatje volledig gestripte 8x30verrekijker

Nergens aan de buitenkant ook maar enige vorm van aanwijzing waar die twee schroefje te vinden zijn…lekker fucking handig….grrrrr.  In de praktijk betekende dit uiteindelijk dat ik met een scherp mesje een stuk van die, in mijn ogen nutteloze,  siercoating moest wegsnijden om uiteindelijk bij die daaronder zorgvuldig weggewerkte stelschroefjes te kunnen komen….grrrrrr!!! Wat is er toch mis met een klein schroefgaatje in die coating??????

Dit is net zoiets stoms als een Newton telescoop bouwen en dan vervolgens….alleen maar voor het mooi……je hoofdspiegelstelschroeven dusdanig wegwerken/verstoppen dat je alleen maar pas na serieus sloop en breekwerk je newtonnetje kan collimeren. Een telescoopbouwer die zoiets op de markt brengt wordt meteen in een dwangbuis en stijf onder de pillen afgevoerd naar het optische gekkenhuis!!

Maar goed….(gestoord kleine..grrrr!!) stelschroefjes gevonden….stelschroefjes mopperend en wel vrijgemaakt…..stelschroefjes een slagje gedraaid met zo’n lullig klein instrumentmakers-schroevendraaiertje…..en zowaar….na zo vele jaren van optisch mechanische irritatie……visuele verbetering!!

Met slechts met een halve slag van dat ene stelschroefje zag ik die ogenschijnlijk waardeloze kneiterschele wegwerpverrekijker tot mijn opperste vreugde c.q. verwondering verworden tot een zeer fraai optisch (bijna)perfect instrument….ongelofelijk!!!!

Nu was er nog  één hindernis tot het optische verrekijkergeluk te nemen maar dat leek mij in eerste instantie een bijkans onmogelijke…..want hoe kan je nu op je gemakkie en perfect een verrekijker optisch-mechanisch uitlijnen als je eigen stomme hersens dat laatste stukkie steeds ongewild voor jou doen????? Ofwel…..hoe schakel ik dat compensatie-kunstje van het menselijk brein eventjes uit??? Na lang zoeken op het internet kwam ik gelukkig/eindelijk een artikeltje tegen waar een heel simpel en heel effectief trucje beschreven stond.

Dit trucje gaat als volgt: Onder een heldere sterrenhemel stelt je de ene kijkerbuis scherp op een heldere ster en de andere kijkerbuis juist helemaal onscherp. Als je dit zo doet, zo heb ik in de praktijk heel prettig mogen ervaren, dan blijft de verrekijker zijn optisch-mechanische scheelheid behouden. De, toegegeven zeker in het donker niet echt gemakkelijke, kunst is dan vervolgens om één van die twee stelschroefjes zodanig te verdraaien dat het scherpe sterbeeldje precies in het midden van het onscherpe stervlekje komt te staan…et voila….EEN PERFECT GECOLLIMEERDE VERREKIJKER…., waar eindelijk wel langdurig mee kan worden waargenomen zonder barstende koppijn!!!

Zo’n groot en irritant defect…..zo’n gestoord simpele oplossing…..enne….waar ik dus toen vervolgens behoorlijk pislink van werd (en nog steeds ben!!) was de gedachte aan het feit hoeveel verrekijkers ik wellicht onterecht in de vuilnisbak heb gedonderd omdat ik die stomme verstopte stelschroefjes niet heb kunnen vinden….of…. misschien heb ik ze juist wel terecht in de vuilnisbak gemikt omdat ze gewoonweg NIET waren uitgerust waren met die stelschroefjes.

Omdat ik toch in mopper en chagrijnstemming was heb ik meteen de proef op de som genomen en die op bovenstaande foto getoonde ook gestoord schele vintage japanse kwaliteits 8×30 verrekijker helemaal uit elkaar gehaald…..enne…..nergens ook maar één stelschroefje te zien. Kneiterscheel en geen stelschroefjes=enkele reis vuilnisbak??? Of toch niet?? Omdat ik met dit gebakkie toch niets meer te verliezen had ben ik toen maar een weekendje prettig driftig bezig geweest met gaatjes boren en draad tappen en  dan zelf maar proberen werkzame stelschroeven (GEEN M 0.00005 maar M 5…grrrr!!!!) in het geval te “flanzen”.

Trust me….niets zo genoeglijk om na al dit intensieve micro-mechanisch priegelprutswerk te zien hoe onder een heldere sterrenhemel met een paar schroevendraaier-slaagjes met je eigengemaakte stelschroefjes die twee sterbeeldjes mooi OVER ELKAAR te zien schuiven……beter dan s….x!!!!

Tot slot heb ik met deze onscherpe ster-methode ook nog even mijn hele fijne oude Russische 7×50 verrekijker gecontroleerd…..en hoewel ik bij deze ook geen stelschroefjes mocht ontdekken……bleek deze uiteraard, zoals Russische superoptiek betaamd, wel perfect uitgelijnd…..en die ga ik dus nog maar even niet te lijf met boormachine  en tappen setje.

Moraal van dit verhaal……hoed U voor schele verrekijkers en koop een exemplaar die dat dus vooral niet is…..Als ie dat onverhoopt toch wel is, dan is de (vindbare) aanwezigheid van sterschroefjes echt wel een pré tenzij je er niet tegen opziet om die stelschroefjes dan maar zelf te plaatsen….me dunkt, altijd goedkoper en aangenamer dan een zware koppijn-kater na iedere leuke nachtelijke waarneemsessie onder de sterren!!

Oeps…blogje geplaatst maar wel “mooi” een redelijk essentieel plaatje vergeten te plaatsen….en wel het plaatje dat laat zien hoe je snel en makkelijk “onder de motorkap van de verrekijker” kunt gluren als je hebt vastgesteld dat ie scheel is en of er dus eventueel stelschroefjes gemonteerd zijn en zo ja….waar je die aan de buitenkant toegankelijk kunt maken….en zo nee….waar je dan, als je de moed er voor kunt en wilt opbrengen, eventueel zelf stelschroefjes kunt aanbrengen.

De frontlens plus eventuele verlengbuis laat zich in de meeste gevallen redelijk gemakkelijk losschroeven en het prisma afdekplaatje zit meestal vast één of meerdere piepkleine kruisschroefjes. Als deze afdekplaat hebt verwijderd (let op die kleine rotschroefjes, je bent ze heel snel pleite!!) dan kun je in het binnenste van de verrekijker op stelschroefjesjacht.

Let er bij het weer assembleren goed op dat die frontlens (plus eventuele verlengbuis) voorzien is van een hele fijne schroefdraad waardoor je deze heel makkelijk en zeer fataal kunt mollen door hem met geweld er weer op te willen draaien. Heel voorzichtig en secuur monteren is hier het devies en mocht het allemaal onverhoopt toch niet lekker aanvoelen dan wil het nog wel eens helpen wanneer je het schroefdraad een likje (zuurvrije) vaseline geeft!!!

Zo….en nu ben ik wel klaar!!

 

Share
Over Jan Brandt

Comments

  1. Paul Bakker zegt

    Hé, een stukkie over verrekijkers, altijd leuk. Op tweedehands markten heb ik veel moeite om ze te laten liggen voor die paar euro. Ik heb er dan ook meerdere, maar na een paar keer een aanschaf te hebben gedaan van een exemplaar met een verborgen gebrek ben ik voorzichtiger geworden. Alhoewel, de kneusjes kunnen heel leerzaam zijn, want precies zoals je beschrijft, haal ik ze ook onbekommerd uit elkaar om er wat van te leren. Zelfs de zaag ging er in bij een dichtgelijmd geval.
    Op de club heb ik een paar keer een ‘verrekijkeravond’ georganiseerd, ook artikel geschreven, dus ik dacht het wel te weten: bekend terrein.
    Gelukkig heb ik je lappie tekst toch van boven naar helemaal onder gelezen. Daar schrijf je warempel een paar dingen die toch nieuw voor me zijn in verrekijkerland! Vooral de tip hoe je je eigen autocorrectie bij scheelkijkers kan omzeilen is een tip die ik snel ga uitproberen. Jammer dat het bewolkt is!
    Stelschroefjes bij prisma’s ben ik nog niet (bewust) tegengekomen, maar nu sta ik op scherp!
    Dank!

  2. Jan Brandt zegt

    Ha die Paul,
    Yep…rommel/tweedehandsmarkten….levensgevaarlijk terrein!!!
    Leven is leren….enne….gelukkig maar want zo hou je het onvacineerbare verschijnsel “verveling” buiten de deur!!
    Zo…maar liefst…”de zaag er in”??? RUIG!!!
    Hmmmmm……Hoe zou zo’n ding klinken als ik em te lijf zou gaan met de haakse slijper???
    “Die you cross eyed headache causing optical bastard”….hihi!
    Nou ja….eén ding is zeker….ergens in een obscuur donker hoekje op het (veels te grote??) internet is voor elk probleem altijd ‘wel een oplossing te vinden…..maarre….hoe stuur je het toeval om daar toevallig tegenaan te lopen zoals dus dat trucje om die eigen autocorrectie te omzeilen…..echt een pure toevalstreffer.
    Heel veel “stelsxhroefjes-plezier” toegewenst!!

Speak Your Mind

*