29 maart 2024

Gasfilament ontdekt dat mogelijk twee spiraalarmen van de Melkweg verbindt – de ‘Gangotri wave’

Boven: kaart van ¹³CO in de Melkweg, onder: ¹²CO. Beiden geven de Gangotri wave weer. Credit: V.S. Veena et al.

Een internationaal team van sterrenkundigen uit Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk heeft in de richting van het Melkwegcentrum een lang, dun filament van gas ontdekt dat twee spiraalarmen van het Melkwegstelsel met elkaar verbindt, de Norma en 3 kpc armen. Bij andere sterrenstelsels zijn dergelijke filamenten eerder al ontdekt en ze worden ‘veren’ genoemd (Engels: feathers). Bij de Melkweg waren ze nog niet eerder ontdekt, maar de Gangotri wave, zoals het filament wordt genoemd, lijkt de eerste in de Melkweg te zijn dat ontdekt is. De onderzoekers noemen het filament zo als eerbetoon aan Gangroti, de gletsjer, wiens smeltende water het begin vormt van de rivier de Ganges. Met behulp van de APEX telescoop in San Pedro de Atacama in Chili, bekeken ze koolmonoxidegas (CO) in de Melkweg. Ze zagen diverse concentraties van dat gas en toen ze het verder gingen bestuderen bleken die concentraties bij elkaar te horen en één lang filament te vormen dat minstens 6500 lichtjaar lang is, mogelijk zelfs 13.000 lichtjaar. De Gangotri wave hoeft overigens niet per sé zo’n veer te zijn, want de mogelijkheid is ook dat het een zijarm van de Norma spiraalarm (ook wel de Cygnus arm genoemd) van het Melkwegstelsel is (zie de spiraalarmen in de afbeelding hieronder).

Credit: Rursus/Wikipedia.

De massa van het gas in de Gangotri wave wordt geschat op zo’n negen zonsmassa. De Gangotri wave heeft nog een opvallend kenmerk en dat is dat het niet één lang gasfilament is, maar dat hij heen en weer lijkt te zigzaggen, zoals een sinusgolf. Hoe dat patroon tot stand komt is niet bekend. Hier het vakartikel over de vondst van de Gangotri wave, verschenen in The Astrophysical Journal Letters (2021). Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*